Theatervoorstelling in kas toont ‘Europa in het klein’

Acteur en toneelschrijver Geert Lageveen van het Amsterdamse theatergezelschap Orkater had niets met de wereld van de landbouw of glastuinbouw. Maar heeft zich er flink in verdiept, werkte zich met een groep acteurs een dag in het zweet in de kassen, en trok zelfs naar Polen om de achtergrond van de vele Poolse arbeiders, werkzaam in de Nederlandse agrarische wereld, beter te leren kennen.

Werkloosheid en armoede ontvlucht

Hij groeide op in een gewoon huis aan de rand van Drachten. In een minuutje stond hij op de akkers buiten zijn woonplaats. En hij kwam wel eens op de boerderij van ooms van een vriendje. Maar veel verder ging zijn ervaring met de landbouw niet. Toen Lageveen (56) bij zijn ouders thuis in Friesland en paar jaar geleden het berichtje ‘Pool dood in sloot’ las in de Leeuwarder Courant, bleef dat bij hem haken. Een jonge Pool, werkzaam in de tuinbouwkassen in Friesland, die aan zijn einde kwam in een typisch Nederlandse sloot. Een journalist van de krant ploos het verhaal uit en kwam terecht in een stad in Oost-Polen waar de metaalindustrie was ingestort en de jongen, gedwongen door werkloosheid en armoede, besloot naar Nederland te gaan om in de landbouwsector te gaan werken.
_{Tekst gaat verder onder de foto}

Geert Lageveen: “Door het eentonige werk en de warmte in de kassen begin je vanzelf te dromen.” – Foto: Anne van der Woude

Lageveen werkt al jaren bij het Amsterdamse toneelgezelschap Orkater. Dit gezelschap werd gevraagd door de organisatie van Leeuwarden culturele hoofdstad van Europa om een theatervoorstelling in Friesland te maken. En zo ontwikkelde hij Lost in the greenhouse voor in de kassen van Hartman in het Friese Sexbierum. Om zich in te leven in het ‘kasleven’ werkte Lageveen met enkele theatercollega’s mee in de kas: een hele dag paprika’s snijden in de warmte. “Door het eentonige werk en de warmte begin je vanzelf te dromen. Dan gaat je fantasie werken. We hebben met Friezen en met Polen in de kas gesproken en zijn ook naar Polen geweest om meer voeling te krijgen met de geschiedenis van dat land en de mentaliteit van de mensen.”
_{Tekst gaat verder onder Facebook-video}

Europa in het klein

In de kassen tref je Europa in het klein aan. Er werken Polen, Bulgaren, Roemenen, Grieken samen de Friezen, vertelt Lageveen. “De buitenlanders komen om economische motieven naar Nederland en missen hun thuis, hun familie. Voor de Nederlandse landbouwondernemers zijn het goedkope, hardwerkende mensen. Iedereen wordt er zo beter van.” Maar er gaan ook dingen door verloren. “Bij de Friezen zie je bijvoorbeeld dat ze hun gemeenschapszin verliezen. Een paar jaar geleden zaten de Friezen nog in de pauze met elkaar te klaverjassen. Nu zitten daar Polen aan tafel die dat niet kunnen en zijn de meeste Friezen verdwenen.”

Taaie, hardwerkende mensen

De acteur trof in Polen een trots en weerbaar volk aan met taaie, hardwerkende mensen. In het oosten is nog veel armoede. De motieven om naar Nederland te gaan, zijn volgens Lageveen soms hartverscheurend: pure armoede, of om geld te verdienen voor de medische behandeling van een zieke ouder bijvoorbeeld. Dikwijls denken ze voor een paar maanden naar Nederland te gaan en blijven hier dan noodgedwongen lange jaren.

Hij kreeg veel waardering voor het glastuinbouwbedrijf in Sexbierum. ’s Avonds lijkt het enorme oranjeverlichte kassencomplex wel een ruimteschip, zegt hij. Daarbinnen is het zeer goed georganiseerd en wordt veel kennis en know-how gebundeld om zo efficiënt mogelijk en gezond mogelijk groenten te produceren. “Daar wordt Nederland gevoed, denk je dan. Voor wie die wereld niet kent, is zo’n kas echt een avontuur. Het wordt voor de bezoekers een theatraal feestje.”

De première van ‘Lost in the Greenhouse’ is op 19 april en loopt tot en met 20 mei. Per voorstelling is in de kassen plaats voor 500 bezoekers. Zie voor meer info


www.orkater.nl


en


lostinthegreenhouse.com