The Greenery en BelOrta tegenpolen, maar in unie past het

Een samenwerking tussen BelOrta en The Greenery lijkt misschien onlogisch door de verschillen, maar in een unie van producentenorganisaties kan veel. Zeker als er extra Europese subsidie mogelijk is.

Dit weekend werd het door één van de voetbalanalisten gezegd. Een fusie van het Nederlandse en Belgische voetbalelftal zou een Europees kampioen opleveren. Of dat ook geldt voor groente- en fruitcoöperaties is de vraag. Want in spelopvatting verschillen BelOrta en The Greenery zeer sterk. Dat klinkt ook in eerste reacties op het nieuws van de samenwerkingsintentie tussen beide.

De logo's beide coöperaties.

The Greenery heeft een sterke focus op levering aan retail in korte sterk samenwerkende ketens. BelOrta zet vooral af via tussenschakels en dan nog altijd het merendeel via de klok. Een veiling is per definitie ook een duurdere organisatie dan één die ingericht is als handelshuis, zoals The Greenery.

Toch lijkt er een constructie gekozen waarin die verschillen niet in de weg hoeven staan van meer samenwerking en waarin ook de mededingingsregels niet hoeven te knellen. De vorm is een unie van producentenorganisaties, een constructie bedacht door de Europese Commissie om samenwerking over landsgrenzen heen te stimuleren. Die vorm wordt al gebruikt in Zuid-Europa en wordt gestimuleerd met extra SIG&F-steun (voorheen GMO).

Veel mogelijk in UPO

Thijs Jasperse was met bureau FlorPartners lang in Nederland voorvechter van bundeling via associaties of unies van producentenorganisaties. Hij zat in 2008 in Brussel op het hoofdkantoor van de Europese Commissie om te vragen wat de mogelijkheden van samenwerking nu precies waren. Jasperse. “Wij hebben toen heel erg gekeken naar een APO, een associatie van producentenorganisaties. Dat is binnenlands en een in principe horizontale samenwerking. Een unie van producentenorganisaties is net iets anders. Je hebt internationale samenwerking nodig.”

Een fusie zou je niet verwachten tussen deze twee, maar in een UPO kan wel veel

De mogelijkheden voor de vorm van deze nieuwe coöperatie zijn heel ruim, stelt Jasperse. Het is zeker niet zo dat je het hele volume van beide afzetpartijen op een hoop hoeft te gooien als je in een unie van producentenorganisaties stapt. En dat is maar goed ook, want beide afzetorganisaties zijn zo verschillend dat een algehele bundeling in deze niet voor de hand ligt. Een unie van producentenorganisaties UPO kan dus heel specifiek zijn op een deel van je activiteiten. Jasperse: “De eurocommissaris wees ons er toen op dat je een UPO kan maken voor export naar de Verenigde Staten of een product of productgroep. Misschien is er wel een groep kleine producten bij BelOrta waar The Greenery belang bij heeft. Het lijkt me onmogelijk dat het een soort koepel wordt voor het totaal aan producten, want dan geeft je veel autonomie op.” Jasperse noemt beide coöperaties tegenpolen, of appels en peren. “Een fusie zou je niet verwachten tussen deze twee, maar in een UPO kan wel veel.”

Memorabel moment geschiedenis tuinbouw

Luc Vanoirbeek, directeur van de Belgische koepel voor afzetorganisaties VBT vindt het logisch dat de afzet zo internationaliseert. Het is een belangrijk moment in de geschiedenis van de tuinbouw, stelt hij. Daarbij wil hij niet te veel focussen op de verschillen. Uit telerskringen van BelOrta maakt Groenten & Fruit op dat de klok heilig is en dat een samenwerking met The Greenery daar geen afbreuk aan mag doen. “Tuurlijk zijn de verschillen groot, maar het is nuttig dat de zoektocht begonnen wordt. Laten we die oefening maar eens maken. Je moet nu al ver vooruit kijken en dat betekent dat je niet naar één jaar vooruit moet kijken, maar de lange termijn. Als je kijkt hoe die internationale groenten en fruitmarkt groeit, heb je internationale samenwerking nodig.”

Kennisdeling en efficiëntiewinst

Komkommerteler Peter Aarts uit Asten is recent tot ondervoorzitter verkozen bij BelOrta. Hij vertegenwoordigt de glastelers in de coöperatie van 1.200 leden. Aarts kreeg drie weken geleden te horen over de gesprekken met The Greenery. Hij verwijst voor een verdere toelichting naar de afzetorganisatie. Wel wijst hij op de doelstelling waarvoor hij zelf bestuurder is. “Het moet een meerwaarde zijn voor iedereen.” Dat staat ook in het persbericht van de beoogde samenwerking vermeld. Naast productbeschikbaarheid, is het doel van de samenwerking ook kennisdeling en efficiëntiewinst. Het is duidelijk dat The Greenery op zoek is naar product voor haar retailafzet, zeker nu de inkoop van Jumbo en Edeka zijn samen gevoegd in Everest Fresh.

Integratie fruittelers BFV

BelOrta haalde in 2023 een productomzet van € 645 miljoen. Daar kwam aan andere bedrijfsomzetten nog € 133 miljoen bij. Dat is opgeteld bijna € 100 miljoen meer dan 2022. Het afgelopen jaar was BelOrta vooral druk met het integreren van fruittelers van BFV. De coöperatie heeft een eigen vermogen van € 46 miljoen, die vooral bestaat uit reserves. BelOrta betaalde een minimum aan belasting op de winst, doordat het winststreven er niet is. De lange termijn schuld bedraagt € 54 miljoen.