Telers Peelgebied niet verlost van vergunning beregening

Er komt geen vrijstelling voor beregeningsputten in het peelgebied. Telers vrezen grote schade zonder beregening, maar de rechter denkt dat onder voorwaarden telers via een natuurvergunning alsnog kunnen beregenen.

Dat blijkt uit de uitspraak van de Rechtbank Oost-Brabant. Het is een belangrijke uitspraak voor boeren en groente- en fruittelers in het Peelgebied op de grens van Brabant en Limburg. Opnieuw komt de rechter tot de uitspraak dat telers een natuurvergunning moeten aanvragen voor beregeningsputten. Die plicht geldt overigens niet voor een aantal telers dat beregeningsputten al langer dan twintig jaar gebruikt en waarvoor toestemming was verleend.

Schade aan natuur kan niet worden uitgesloten

Eén teeltbedrijf uit America voerde enkele jaren geleden al het protest aan. Later volgde de Limburgse Land- en Tuinbouwbond namens een groep telers. Dat leidde al tot eerdere uitspraken. De rechter kwam toen in deze kwestie ook niet tot een verruiming van het gebruik van beregeningsputten.

De kwestie draait om het nieuwe beheerplan Groote Peel, Deurnsche Peel & Mariapeel, dat werd vastgesteld door de provincie Noord-Brabant. Onder druk van de milieuorganisatie Werkgroep Behoud de Peel werden eerder al eisen voor beregening in buffergebieden aangescherpt. De laatste jaren is uitgebreid onderzoek gedaan naar de mogelijke effecten van beregeningsputten. Daaruit concludeert de rechter dat schade aan het natuurgebied niet kan worden uitgesloten. De provincie Noord-Brabant kon daardoor geen vrijstelling geven, stelt de rechter.

Toezeggingen gedaan

Telers vinden dat er toezeggingen zijn gedaan dat zij bij maatregelen als boerenstuwen en peilgestuurde drainage konden blijven doorberegenen, ook uit bronnen die jonger zijn dan 20 jaar. De rechter kent deze afspraken niet en kent ze dan ook niet toe. Hij ziet ook geen ruimte voor schadevergoeding. Dat is pas mogelijk als natuurvergunningen worden ingetrokken of gewijzigd. De provincie had ook geen ruimte om in dit besluit het economische belang van de telers mee te wegen, stelt de rechter in de uitspraak.

De rechter denkt dat telers die een natuurvergunning aanvragen voor beregeningsputten niet kansloos zijn. Bij een vergunningsbesluit kunnen ook beschermingsmaatregelen worden getroffen, waaronder bijvoorbeeld een monitoringsregeling. Zo kan goed gemeten worden wat de gevolgen zijn van een individuele grondwateronttrekking op de grondwaterstand binnen de Peelvenen. Dat kunnen ook extra maatregelen zijn om oppervlaktewater meer en langer vast te houden.

Buitensporig

Telers en boeren vinden de maatregelen veel te ver gaan voor een natuurgebied dat nog 100 vierkante meter hoogveen bevat. Bovendien wordt het grondwaterpeil beïnvloed door drinkwaterwinning en andere ontrekkingen op diepere lagen. Het grondwater lekt daardoor weg in het gebied.

De bedoeling van het natuurbeheerplan is om dit Natura 2000-gebied te verbeteren en te herstellen. Daarom moet er veel water blijven staan voor de terugkeer van het in Nederland zeer schaarse hoogveen. Volgens de Werkgroep staat het gebruik van de beregeningsputten daarom op gespannen voet met het behoud van de Peel.