‘Teelt uit grond schoner dan biologisch’

In de glastuinbouw is het al decennia gebruikelijk om gewassen uit de grond te telen, zoals tomaten, komkommers en paprika’s.

Tuinders oogsten in Nederland in hun kassen 70 tot 80 kilo tomaten per vierkante meter. Daar is 3 tot 4 liter water per vierkante meter voor nodig en er is geen uitspoeling van mineralen naar het grond- en oppervlaktewater. In andere landen ligt de grondgebonden productie op 8 tot 10 kilo tomaten per vierkante meter. En daar is 80 liter water voor nodig.

Teelt de grond uit

Het succes in de kassenteelt roept de vraag op of het ook mogelijk is om gewassen te telen in de buitenlucht uit de grond. Het project ‘Teelt de grond uit’ probeert daar een antwoord op te vinden. Het programma is een initiatief van Wageningen-UR, Vollegrondgroente.net, Proeftuin Zwaagdijk en de Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen.

Diversen gewassen getest

Het programma zit in zijn tweede termijn, dat loopt van 2014 tot en met 2017. Er zijn meer dan 70 bedrijven bij betrokken: telers, toeleveranciers en afnemers. In de eerste termijn (2007-2013) was het project gericht op het bedenken van systemen om gewassen uit de grond te telen. Er worden diverse systemen getest bij kool, aardbeien, appels, bollen, bloemen, blauwe bessen, prei en diverse groentegewassen.

Fotostudio Wick Natzijl

Wil consument product uit grondloos systeem?

In de tweede termijn worden de systemen verder ontwikkeld, zegt PPO-onderzoeker Janjo de Haan. “We willen de systemen opschalen van demonstratiemodel naar praktijkschaal. We gaan kijken naar de rentabiliteit van de systemen. En we buigen ons over de vraag in hoeverre de consument producten wil die in grondloze systemen zijn geteeld.”

Telers hebben wisselende ervaringen

De telers die meedoen aan het project hebben tot nu toe wisselende ervaringen, bleek dinsdag op een symposium tijdens de Tuinbouw Relatiedagen in Venray. Bloementeler Herman van der Wekken in het Zeeuwse Noordgouwe doet vier jaar mee. “We hebben last van brak water. Dan is telen uit de grond een uitkomst. Het eerste jaar was geweldig. We haalden een hogere productie en een betere kwaliteit bloemen. Het vierde jaar hebben we niks geoogst van de teelt uit de grond vanwege ziekte. Waarschijnlijk zat er een infectie in het water.”

De Noord-Brabantse kweker van blauwe bessen Peter van Dijk zag juist verbetering van de resultaten in de loop der jaren. “Het eerste jaar waaiden de struiken om. Daar hebben we maatregelen voor getroffen. Het was ook even zoeken naar de juiste potten en de juiste potvulling.”

Nieuwe afzetmarkten met product zonder grond

Boomkweker Marien van Voorthuijsen uit het Gelderse Randwijk ziet mogelijkheden voor de export. “Sommige landen willen geen import van producten waar grond aan zit. De bomen die we in goten telen hebben geen grond aan de wortels. Dat opent wellicht nieuwe afzetmarkten. Bovendien staan de goten op werkhoogte. We hoeven niet meer te bukken.”

90% minder chemische middelen

Ook groenteteler Robert Sandee uit het Zeeuwse Kamperland roemt de schone producten. “We telen prei op water en leveren een zeer schoon product. Daar reageren de consumenten positief op. Zeker als je ook uitlegt dat we zo 90% minder chemische middelen gebruiken dan bij de teelt in de grond en geen emissies hebben naar het oppervlaktewater. Zo bezien is de gangbare teelt uit de grond schoner dan de biologische teelt in de grond.”