Teelt botst op handel

Is de teler nu op de stoel van de handelaar gaan zitten? Of is de handel het domein van de teler binnengedrongen? En in beide gevallen kan de vervolgvraag luiden: is dat erg dan?

Het is nog geen twintig jaar geleden dat de onzichtbare hand uit de Nederlandse groentemarkt werd gesloopt. De veilingklok, die emotieloos vraag en aanbod bijeen liet komen en die stopte met terugdraaien op landelijk overeengekomen doordraaiprijzen, werd opgevolgd door de dealing room vol handelende mannetjes en vrouwtjes. En de tuinders, die voorheen hooguit achterin de afmijnzaal de prijsvorming konden gadeslaan, gingen zich actief met dat nieuwe spel bemoeien. Dat deden ze in de product(markt)adviescommissies van hun afzetorganisaties of telersvereniging. Of ze deden dat door eenvoudigweg op eigen houtje buiten die aloude coöperaties om de afzet zelf ter hand te nemen.

We kennen het resultaat: alleen maar meer versnippering aan de aanbodkant van de markt. En géén verbetering van de gemiddelde rendementen van de groente- en fruittelers, zoals het LEI jaar na jaar weer bewijst.

Niet vreemd dus dat met weemoed wordt teruggedacht aan de jaren dat telers hun tijd en energie nog voor 99 procent konden steken in dat waar ze het beste in zijn: telen. Ruud Huirne verzuchtte het een paar weken geleden voor een ledenbijeenkomst van LTO Glaskracht Nederland. Maar ook een aantal tuinders die ik sindsdien sprak zeiden hetzelfde. Laat telers telen en handelaren handelen. Ieder zijn vak. Lees er in de komende Groenten & Fruit de reportage bij zachtfruitteler Chris Miltenburg maar op na.

Dat de veilingen van weleer voor een flink deel zijn veranderd in handelshuizen maakt de tweedeling des te duidelijker. Van een stevig door tuinders bestuurd coöperatief stootkussen tussen teelt en handel is voor veel telers nauwelijks nog sprake. Misschien hoeft dat voor u ook helemaal niet meer. Bent u ondernemer geworden, met personeel dat de teelt verzorgt. Stem dan gerust ‘oneens’ op de stelling dat de teler zich niet met de afzet moet bemoeien.