‘Supers maken rol in prijsvorming keten te klein’

Nederlandse supermarkten hebben een beperkte rol in de prijsvorming in de keten, stellen zij zelf, maar is dat werkelijk zo?

Met die stelling wil de koepel Centraal Bureau voor de Levensmiddelenhandel (CBL) de wind uit de zeilen halen in de begrotingsbehandeling voor Landbouw in de Tweede Kamer. Bij de discussie over eerlijke prijs wordt door steeds meer partijen gewezen naar supermarkten. Ook minister Schouten opperde al eens de inkoopprijzen te publiceren.

CBL zegt nu dat maar 35% van de ‘appelstroom in Nederland’ bij Nederlandse supermarkten wordt ingekocht. Voor tomaten is dat percentage 9%. Dat heeft CBL laten uitrekenen door het bureau Schuttelaar. Van supermarkten moet dus niet te veel worden verwacht, zegt Marc Jansen, directeur van CBL. “Nederlandse supermarkten zijn onderdeel van de voedselketen en spelen een belangrijke rol. De cijfers die wij vandaag publiceren, zet die rol in het juiste perspectief en geeft aan wat onze positie is om maatschappelijk gewenste veranderingen in de gehele agrifoodsector af te kunnen dwingen.”

Seizoensinvloeden

Het klopt dat internationale vraag- en aanbodfactoren de prijsvorming sturen. Toch schuurt dat percentage voor tomaat en appel. Import en Nederlandse productie worden door de onderzoekers op een hoop gegooid zonder rekening te houden met seizoensinvloeden. In het Nederlandse hoogseizoen voor tomaten is de importtomaat nauwelijks aanwezig. Het aandeel dat Nederlandse supermarkten dan verkopen van de Nederlandse productie is hoger.

Daarmee raakt CBL zelf verstrikt in haar versimpeling

Ook gaat het statement van de supermarkten uit van 1 grote vrije markt. Er zijn nergens zoveel segmenten als bij tomaat en contractvormen los en vast. Daarmee raakt CBL zelf verstrikt in haar versimpeling. Ook houdt CBL geen rekening met hoe haar leden switchen tussen Nederlands en import. Door vroeg over te stappen op Spaanse tomaten, wordt de prijsvorming beïnvloed. Van steeds meer belang wordt ook de ruimte die biologisch in de schappen krijgt voor steeds gangbaarder prijzen en de groei van verkoop van klasse 2.

Extra betalen voor PlanetProof

Ook bij appels zijn deze bezwaren te maken. Een aandeel van 35% van de in Nederland aanwezige productstromen is ook weer geen goede graadmeter voor het aandeel Nederlands product dat via Nederlandse supermarkten wordt verkocht. Op zich is het terecht dat supermarkten bij de aandeelberekening ook verwerking meenemen. Dat de industrieprijs laag is voor hardfruit, is een duidelijk marktgegeven waar supermarkten weinig aan kunnen doen. Tenzij ze besluiten voor milieuverrichtingen als PlanetProof extra te betalen.