Subsidie

Spanje heeft een zeer lange tuinbouwhistorie. In de omgeving van de stad Murcia, met net als Alicante een voor tuinbouw heel gunstig microklimaat, zijn nog steeds de restanten te vinden van een oeroud irrigatiesysteem.

Het is een netwerk van watergoten en een enorm waterrad uit de tijd van de Moren. Het ging wel vooral om producten zoals watermeloenen, artisjokken, druiven, amandelen en citrusvruchten.

Exporttomaten werden in Spanje pas van belang toen na 1945 de vroege stooktomaten van Jersey en Guernsey, vooral bestemd voor Engeland, in de wintermaanden werden aangevuld met buitentomaten van de Canarische Eilanden.

Onder leiding van enkele grote Canarische tomatenexporteurs werden daarna ook rond Alicante en Murcia flink veel buitentomaten geteeld om in het najaar eerder tomaten te kunnen leveren en ook in het voorjaar daarmee langer te kunnen doorgaan.

Dit was een gezonde ontwikkeling waarbij optimaal gebruik werd gemaakt van de omstandigheden om te voldoen aan de vraag van de markt.

Maar toen kreeg de Spaanse overheid het idee om op grote schaal en met heel veel subsidie werklozen uit de industrie werk te verschaffen in nieuw op te zetten tuinbouwbedrijven, aanvankelijk in de provincie Almería.

Nadat Spanje in 1986 versneld tot de EEG werd toegelaten vond Brussel het een goed idee om die ontwikkeling met nog veel meer subsidies aan te jagen waardoor het huidige enorme gebied met meestal plastic kassen aan de Spaanse zuidkust is ontstaan.

Een aantal belangrijke feiten werden daarbij over het hoofd gezien of genegeerd: een kwekerij, ook al is deze door subsidies bijna gratis, wordt nooit rendabel als de ondernemer geen groene vingers heeft en die hadden de gewezen textielarbeiders meestal niet. Bovendien zijn er ook voor bijna gratis verkregen kwekerijen aan het begin van elk jaar nog zakken met geld nodig om al de noodzakelijke jaarlijkse investeringen en uitgaven te betalen tot er eindelijk weer geld binnenkomt en dat bedrijfskapitaal was er zelden.

De prijzen vielen tegen want in de vraag naar tomaten vanuit Europa werd al helemaal voorzien door de reeds bestaande productiegebieden. De extra productie uit Almería kwam daar dus bovenop, in een meestal volle markt. Ook de kwaliteit en de kosten vielen tegen want het ‘woestijnklimaat’ van Almería is een probleem voor de kwaliteit van tomaten en maakt de productie extra duur, zelfs duurder dan in Nederland.

Door de voortdurend tegenvallende resultaten is er tot vandaag bij Spaanse kwekerijen een chronisch en toenemend gebrek aan kapitaal waarbij de bedrijven jaar in jaar uit aan de gang gehouden worden met grote bankkredieten op basis van een scala aan subsidies vooral uit Brussel.

De bijna perfecte glastuinbouw in Nederland zucht en dreigt te bezwijken onder het voortdurende prijsbederf dat Brussel veroorzaakt door met subsidies in veel soorten heel grote en onrendabele concurrenten op de been te houden.