Stemmen, omdat het moet

Het Westen strijdt in roerige regio’s voor democratie. Hoe wrang is het dat in eigen contreien burgers soms moeilijk zijn te motiveren hun stem überhaupt uit te brengen?

Met de gemeenteraadsverkiezingen voor de deur – en straks de stemrondes voor het Europees Parlement – dringt die constatering zich op. Voor landelijke verkiezingen maakt ruim 80 procent de gang naar de stembus, bij de gemeenteraadsverkiezingen blijft de prognose steken op 47 procent.

Op zich vreemd. Je zou immers denken dat zaken dichtbij huis de burger meer aanspreken. De gemeenteraad beslist over voorzieningen in de dorpen, scholen, bouwblokken, et cetera. De politici komen direct uit de gemeenschap. Zij zijn makkelijk aanspreekbaar. De werkelijkheid is anders. Onderzoek van bureau MWM2 geeft aan dat bijna 60 procent van de inwoners van grotere gemeenten geen enkele wethouder kent. Van mensen die wél een wethouder bij naam kennen vindt 22 procent dat lokale politici zich echt inzetten voor hun gemeente. Bij de overige Nederlanders ligt dit percentage op slechts 13.

De democratie draait hier op een laag pitje. En dat is best ernstig, want er komen nogal wat nieuwe taken op de gemeenten af. Den Haag heeft een reeks zaken omtrent werk en inkomen bij gemeenten neergelegd. De raad krijgt ruimte voor eigen beleid. Inwoners, let wel: álle inwoners, krijgen hiermee te maken. Zo worden werkgevers met taakstellingen omtrent bijstand en arbeidsgehandicapten geconfronteerd. Het is wel degelijk zinvol om als inwoner, ondernemer en werkgever de stem te laten gelden. Nu hebben de partijen hier ook nadrukkelijk een taak. Eerlijk gezegd schort het daar ook vaak aan. Zelfs in de grote tuinbouwgemeenten als Horst aan de Maas en Westland bieden niet alle partijprogramma’s veel houvast.

En toch is het belangrijk te gaan stemmen. Het spreekrecht komt het beste tot zijn recht daar waar het er het meeste toe doet: in het stemhokje. Iemand die niet meedoet heeft straks iets minder recht van spreken. Dat geldt voor de politiek, dat geldt voor de maatschappij, dat geldt voor de tuinbouw.