‘Steeds lastiger nog Polen te krijgen’

De Polen blijven toch wel komen. Of niet? Je kunt als tuinder of sector een keer uit de gratie raken.

Al een aantal jaren gaan de verhalen rond dat het ‘steeds lastiger’ wordt om nog voldoende Polen te vinden om het werk in de Nederlandse tuinbouw te blijven doen. Ander, beter betaald en minder zwaar werk zou populairder worden. De Polen zouden in andere landen dan Nederland meer kunnen verdienen of liever aan het werk gaan. Een ook zouden de Polen liever in eigen land blijven of er naartoe terugkeren.

Tegelijkertijd blijft het aandeel Poolse werknemers in het leger van arbeidsmigranten dat de Nederlandse tuinders van dienst is, overweldigend. Van verdringing van Polen, die misschien iets meer op hun strepen zouden gaan staan, door Roemenen en Bulgaren, die ook met minder aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden genoegen zouden nemen, is niet of nauwelijks sprake. Dat de Polen toch wel blijven komen kan wijzen op verschillende zaken.

1 Het is goed werken in de tuinbouw

Die Polen zijn ook niet gek. Dat ze blijven komen moet wel wijzen op een combinatie van werk dat best te doen is en een loon dat daar prima bij past. In Polen zelf is ondertussen ook werk zat, maar het loon dat daar is te verdienen met hetzelfde werk als in een Nederlandse kas of op een Duitse bouwplaats is zoveel lager dat het toch aantrekkelijk genoeg is om maand na maand huis en haard te verlaten.

2 Voor extra geld neem je wat voor lief

De rekensom komt misschien meestal wel voordelig uit voor de Poolse medewerker, maar er wordt maar al te vaak misbruik gemaakt van de afhankelijkheidspositie van arbeidsmigranten. Dat komt naar voren uit de zaken die Polen melden bij vakbonden, maar ook bij bijvoorbeeld het Westlandse adviesbureau Polska Porada. Soms uit onwetendheid, maar vaak genoeg ook uit pure berekening lichten uitzendbureaus en inleners de hand met de regels rond minimumloon, reserveringen voor vakantiegeld, huisvesting en zorgverzekering en het in rekening brengen van kosten daarvoor, arbeidstijden en noem maar op, aldus deze belangenbehartigers van de Poolse medewerkers.

De Telegraaf berichtte vorige week over het Westlandse uitzendbureau Voorne Putten, dat bij de Inspectie SZW onder de loep zou liggen. SZW bevestigt dat dit en andere bureaus waar in het verleden overtredingen zijn geconstateerd per definitie ietsje scherper in de gaten worden gehouden. Ook stelt SZW dat de gehele tuinbouw ‘in de top’ zit van branches waar onregelmatigheden met uitzendkrachten worden geconstateerd. Binnenkort bregt de inspectie hierover een rapportage naar buiten.

3 Cowboys zijn sowieso slecht voor het imago

‘Onregelmatigheden.’ Om het wat minder ambtelijk te zeggen: er zijn nog steeds cowboys actief in de tuinbouw. Dat geldt zowel voor uitzendbureaus als voor tuinders, die het zo nauw niet nemen met alle regeltjes. Oké, er zíjn ook wel heel erg veel regeltjes, van belastingen tot en met CAO en van loonadministratief tot en met Arbo-technisch. En er was al de WAV en de WAADI en de WWZ en de WML en de WAS. Maar dat is een gegeven waar elk bedrijf in het tot in de puntjes georganiseerde Nederland mee te maken heeft. Wie de vruchten van het vrij ondernemerschap wil plukken, die moet ook de nadelen op de koop toe nemen.

Rook in De Telegraaf

Dat de tuinbouw en het Westland met het hier heersende arbeidsklimaat weer eens in De Telegraaf te kijk staan, dat is tot daar aan toe. Waar rook is, is nog niet altijd een uitslaande brand. Maar dat de gehele sector, na een flink aantal jaren door sterk verbeterd gedrag in de luwte te hebben mogen verkeren, nu toch weer in die top van niet brandschone branches staat, dat is al ernstiger. Het wordt ook de Polen eens een keer te gortig.