De NVWA wil direct kunnen ingrijpen met bijvoorbeeld een vervoersverbod voor een gewas als een q-organisme wordt aangetroffen. Staatssecretaris Jean Rummenie stelt een wetswijziging voor die het mogelijk maakt direct maatregelen te treffen, ook voor ziekten en plagen buiten deze lijst q-organismen.
Snel ingrijpen is van belang om te voorkomen dat een ziekte zich verspreidt, waardoor ook andere telers of bedrijven met beperkende maatregelen en financiële schade worden geconfronteerd. Uitbraak van ziekten en plagen kan leiden tot vernietiging van producten of handelsbeperkingen. In sommige gevallen zijn er ook beperkingen voor bedrijven in de omgeving van het getroffen bedrijf.
Quarantaineorganismen
Rummenie is bezorgd over de toename van het risico dat zogenoemde quarantaineorganismen (Q-organismen) zich in Nederland vestigen of verspreiden. Q-organismen zijn (voor de plant) schadelijke organismen als insecten, schimmels of bacteriën die niet of nauwelijks in de EU voorkomen. Daarnaast heeft de regelgeving ook betrekking op andere schadelijke organismen, die niet op de EU-lijst van Q-organismen staan, maar die daar mogelijk wel op horen.
Rummenie zegt dat klimaatverandering met zich meebrengt dat Nederlandse teelten aantrekkelijker worden voor bepaalde schimmels, bacteriën en insecten. Daarnaast kan het zijn dat gewassen door de klimaatveranderingen kwetsbaarder zijn voor ziekten en plagen.
Xylella fastidiosa
De voor olijfbomen schadelijke bacterie Xylella fastidiosa wordt gezien als een van de meest schadelijke bacteriën. Meer dan 300 planten zijn daarvoor bevattelijk. Verspreiding ervan gaat via insecten in warme perioden van het jaar. “Deze toegenomen zorgen maken het des te belangrijker om zeer snel op te kunnen treden in het geval dat de aanwezigheid van een ziekte wordt geconstateerd”, stelt Rummenie. “Vanwege de mogelijk grote gevolgen van een besmetting is het wenselijk dat ministeriële regelingen zo spoedig mogelijk (…) kunnen worden vastgesteld en in werking kunnen treden.” Daarvoor is het nodig om in afwijking van de algemene regels een maatregel meteen na de bekendmaking ervan te kunnen laten ingaan.” Daarvoor is deze wetswijziging nodig.
Rummenie verwacht dat de aanpassing van de regel niet veel impact zal hebben voor het bedrijfsleven. Bovendien hebben telers en handelaren er belang bij om de insleep van ziekten en plagen tot een minimum te beperken. Zij hebben er ook belang bij om bij een eventuele uitbraak de ziekte of plaag in de kiem te smoren, vindt Rummenie.
Het wetsvoorstel is gepubliceerd op de overheidswebsite. Reacties zijn mogelijk tot 17 juni.
