Slimme Verticillium past zich aan

Ondanks dat de Verticillium-schimmel zich alleen vegetatief vermeerdert, blijkt deze toch in staat om aanpassingen in het immuunsysteem van waardplanten te omzeilen.

Aseksuele schimmels zoals Verticillium maken alleen identieke kopieën van zichzelf als nakomelingen. Lang werd gedacht dat ze daardoor amper kunnen evolueren, en zich dus niet goed kunnen aanpassen aan gastheer-planten die hun immuunsysteem aanpassen aan de indringers.

‘Springende genen’

Onderzoek van Wageningen UR toont aan dat Verticillium zich wel degelijk snel en effectief aan weet te passen, met behulp van ‘springende genen’ en van nature voorkomende genetische modificatie.

Ieder genoom bestaat voor een deel uit stukken vreemd DNA (o.a virussen) die een eigen leven leiden als ‘indringers’. Sommigen van deze indringers kunnen springen, en de werking van het gen waarin zij springen veranderen.

In onderzoek bleek Verticillium dahliae (onder andere veroorzaker van verwelkingsziekte in tomaat), in staat is om zijn ‘springende genen’ gericht te activeren, in bepaalde gebieden van het genoom die belangrijk zijn om componenten aan te maken voor infectie van een plant. Zo kan de schimmel de juiste eiwitten aanpassen, zodat die niet meer herkend worden door het immuunsysteem van de gastheer-plant.

DNA-roof

Daarnaast kidnapt de ziekteverwekker soms DNA van andere organismen en bouwt die in zijn eigen DNA in, om vervolgens de gastheer te manipuleren. Een soort natuurlijke genetische modificatie van de schimmel zelf.