Slager en eigen vlees

De Onderzoeksraad voor Veiligheid windt er in het rapport ‘Risico’s in de vleesketen’ geen doekjes om: bedrijfsleven en overheid slagen er niet in het vlees in de winkelschappen te waarborgen.

Vlees is een anoniem product geworden. De slachterijen werken onhygiënisch. De protocollen worden niet nageleefd. De controles schieten tekort. En er wordt gefraudeerd. Er zit niet altijd in wat op de verpakking staat. Het is serieuze kritiek. De voedselveiligheid is in het geding. Hier kunnen de sector, een keten en de politiek niet omheen. Staatssecretaris Sharon Dijksma van Economische Zaken kondigde dan ook direct een ‘fundamentele herziening van het toezicht en de keuring’ aan.

Wat is hier de link met de tuinbouw? Nou, die relatie is groter dan menigeen misschien denkt. Natuurlijk wordt er geen komkommer als tomaat verkocht, maar groente en fruit wordt wel steeds vaker verwerkt. Het wassen, snijden en verpakken zijn gebonden aan strakke (hygiëne)regels. En het hoeft ook hier maar ergens fout te gaan en de hele samenleving staat op de kop. Een verwijzing naar de Ehec-affaire spreekt boekdelen.

De onderzoeksraad oordeelt hard over de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Deze NVWA is geen gezaghebbend toezichthouder, zegt voorzitter Tjibbe Joustra van de onderzoeksraad. Hij vindt dat de prestaties van de dienst ver achterblijven. Voor een deel ligt de oorzaak in bezuinigingen en reorganisaties. Ook heeft politiek Den Haag controletaken bij de sector zelf neergelegd. Om in het jargon te blijven: hier keurt de slager zijn eigen vlees. Deze controle ligt nu onder het vergrootglas.

De vraag is wat Dijksma bedoelt met ‘fundamentele herziening’. Staat de eigen controle op het spel? En gaat dit dan verder dan de vleessector? Ook in de tuinbouw houdt de sector zelf toezicht. Interessant is verder de rol van de supermarkten. In een reactie geeft het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel al aan meer waarborgen te willen van leveranciers. In eerste instantie misschien in de vleessector, maar ongetwijfeld geldt dit straks ook daarbuiten.

De tuinbouw moet over de schouder meekijken naar de vleessector en zorgen dat zij niet zover afglijdt. Voedselveiligheid begint op het eigen erf. Elke schakel in de keten heeft zijn eigen verantwoordelijkheid. Voor knoeiers is geen plaats.