Sector zoekt uitweg stapeling van CO2-maatregelen

Kan de glastuinbouw uit onder extra CO₂-maatregelen, zoals heffingen uit het Europese heffingsplatform ETS-2? Het steeds maar weer boven de markt hangen van nieuwe CO₂-reductieplannen leidt ertoe dat telers niet weten waar ze aan toe zijn. Ze durven niet te investeren, stelt Adri Bom-Lemstra, voorzitter van Glastuinbouw Nederland. Ze ziet ook oplossingen.

Iedereen, zeker de overheid, onderschat de impact van de fiscale maatregelen die al zijn getroffen voor de glastuinbouw, stelt Bom-Lemstra: “De afschaffing van het verlaagd tarief tuinbouw in de energiebelasting, de inperking van de wkk-vrijstelling. Nog voordat die zijn ingegaan, wordt er alweer over nieuwe systemen gepraat die telers geld gaan kosten.”

Als ETS-2 toch moet

Het lijkt nu een wirwar van maatregelen waar de glastuinbouw mogelijk mee te maken krijgt in 2025. Als versimpeling pleitte recent de Nederlandse Energie Autoriteit (NEa) voor het intrekken van de nationale CO₂-heffing voor glastuinbouw en juist deelname in het Europese ETS-2. Technisch is dat niet mogelijk verwacht Bom-Lemstra, maar de prikkel uit het CO₂-systeem maakt ETS-2 eigenlijk overbodig. Als ETS-2 toch moet, dan is compensatie bespreekbaar via aanpassing van de pas afgesproken fiscale maatregelen, stelt ze. Bedrijven betalen de komende jaren daardoor fors meer energiebelasting.

“Een compensatie via de energieleverancier die ook ETS-2 in rekening moet brengen. Dat kan door ETS-2 op de energiefactuur te vermelden en één regel eronder de één-op-één compensatie. Zo houden we ook de liquiditeit van de bedrijven gezond.”

“Zo eenvoudig ligt het niet. Er komen maatregelen uit Brussel die het Rijk moet uitwerken op nationale schaal. Om daar een uitzondering voor één sector op te maken, is ingewikkeld voor het Rijk. Deze regering heeft echter nadrukkelijk gezegd geen nationale koppen te willen op EU-wetgeving. Ook wil de regering-Schoof bij haar beleid heel nadrukkelijk uitgaan van doelsturing in plaats van sturing op middelen.”

“Als je kijkt naar de prikkels waarover nu wordt gesproken – ETS-2 en de bijmengverplichting groen gas – dan zijn die volgens ons niet nodig om het CO₂-doel te kunnen halen. Daar proberen we het Rijk van te overtuigen. De vraag wat we aankunnen, is niet relevant op het moment dat een prikkel of systeem niet bijdraagt aan het behalen van het doel. Bij de vraag ‘wat kunnen we aan?’ maken we CO₂-beprijzing immers tot een doel op zich. En dat is niet wat we willen.”

“Dat totaalbeeld hebben we niet paraat nu. En zeker het effect op specifieke bedrijven niet, want elk bedrijf is anders.”

“Dat zou kunnen, maar dat zijn bedrijfsspecifieke keuzes waar wij ons niet mee bezig houden. Glastuinbouwondernemers kunnen echter goed rekenen.”

“Er wordt hard gewerkt aan innovatieve oplossingen, denk bijvoorbeeld aan technieken om CO₂ uit de buitenlucht te winnen voor extra externe CO₂. Maar de snelheid waarmee CO₂-beprijzing nu oploopt, is niet bij te benen met innovaties. Telers houden geen geld over voor innovatie.”

“De markt en de individuele bedrijven bepalen hoeveel glastuinbouw er staat en wat er in die kassen geteeld wordt. Wij zetten ons in voor een economisch rendabele glastuinbouw die in 2040 klimaatneutraal kan zijn.”