Schaalvergroting is geen probleem meer

Het is nog maar een generatie geleden dat het gemiddelde glasgroentebedrijf net iets meer dan 1 hectare groot was. Nu komt er een tomatenbedrijf dat 500 hectare beteelt, in binnen- en buitenland.

Dertig jaar geleden leverde dat bezorgde verhalen op over ‘de schaalvergroting’. Waar moest dat heen? Was dat niet de dood in de pot voor een gezonde sector? Kon zo’n megabedrijf wel overeind blijven als de prijzen een jaartje tegenvielen? En kon een volgende generatie de bedrijfsopvolging wel financieren?

Zelfs 20 hectare glas of meer

Terugblikkend mogen we gerust een beetje lachen met onszelf. Want toen ging dat over bedrijven van 10 of zelfs 20 hectare glas of meer. Nou nou. En dat overnemen van zo’n bedrijf, als de oprichters met pensioen gaan, daar hebben we van alles op gevonden. De BV met meerdere directeuren-grootaandeelhouders is inmiddels dé bedrijfsvorm. Opvolgers komen allang niet meer vanzelfsprekend uit de familie.

Schaalvergroting van de winsten

Ondertussen blijkt de schaalvergroting in hectares gepaard te zijn gegaan met ook een schaalvergroting van de omzetten én de winsten. Althans, wel bij fusiepartners Agro Care én Combivliet. Alles dus alleen maar hosanna? Of is er in die laatste 25 jaar van meer dan exponentiële schaalvergroting toch ook wat verloren gegaan?

De voordelen van veel kleine tuinders

De sappelende tuinder, die uit noodzakelijke zuinigheid allerlei handigheidjes verzon. De vakidioot met figuurlijk én letterlijk groene vingers, die zijn gewas beter kende dan AI ooit zal kunnen. En genoeg tuinders in één dorp om het dorpshuis nog te kunnen vullen voor een even gezellige als informatieve avond over beschikbaarheid van schoon gietwater, waarna het bier rijkelijk vloeide.

Ach, er zijn nog tuinders genoeg om een veilinghal mee te vullen. En gemiddeld hebben ze een kas van net iets minder dan 5 hectare groot. En ook zonder Nederland in de finale drinken we morgenmiddag nog graag een koud biertje.