Samen bouwen aan de korte keten

‘In Europa heb je ongeveer twintig retailers die het leeuwendeel van het volume vruchtgroenten verkopen. Nagenoeg met alle twintig retailers hebben wij contact. Meestal zitten we samen met de serviceprovider aan tafel met de retailers.’ Aan het woord is Jan Opschoor, algemeen directeur van Coöperatie DOOR, een Nederlandse producentenorganisatie van en voor vruchtgroentetelers, die in 2013 werd opgericht.

DOOR richt zich op de productie en het op maat verpakken van de verse producten. “Maar wij hebben bijvoorbeeld geen transportorganisatie”, benadrukt Opschoor. “Wij zijn de bron, met deskundige verkopers en marketeers en diensten daaromheen. Op die manier kunnen wij een professionele gesprekspartner zijn voor de retail in samenwerking met de serviceproviders.”

Het directe contact met de grootste afnemers uit Europa staat symbool voor de manier waarop DOOR werkt: met een zo kort mogelijke keten. Nu de basis in Nederland staat, contacten met serviceproviders en grote retailers nauw zijn, producten door strategische samenwerkingen het hele jaar door geproduceerd kunnen worden, is het tijd om na te denken over de volgende stap. Opschoor: “Kunnen we in andere landen binnen Europa nog dichter op sommige markten produceren?”

Korte keten minder kans op ruis

Hij vervolgt: “Wij vinden een korte keten belangrijk, omdat een lange keten meer kans geeft op ruis, terwijl wij precies willen weten wat de klant en de markt van ons vragen. Door direct te schakelen met de klant hebben wij hun vraag helder in beeld. Bovendien is onze meerwaarde voor de gehele keten – zowel serviceprovider, retailer als consument – het grootst wanneer wij onze kennis samen met de serviceproviders direct kunnen overbrengen op de klant.”

Hoe de lokale productie in andere landen in Europa eruit komt te zien, durft Opschoor nog niet precies te zeggen. Dat kan volgens hem op meerdere manieren: Coöperatie DOOR gaat op sommige plekken in Europa zelf produceren of zij gaat samenwerking zoeken met producenten in het buitenland. “We willen de keten met elkaar zo efficiënt mogelijk inrichten”, aldus Opschoor.

Coöperatie DOOR produceert vier soorten producten die onder eigen merknamen in de markt worden gezet:

• aubergines van Purple Pride
• tomaten van Prominent
• komkommers van Green Diamonds
• paprika’s van Sweet Point (puntpaprika’s) en PapriCo (blokpaprika’s)

Opschoor: ‘Door de toegevoegde waarde van de specialismen die binnen DOOR zijn belegd, zoals verkoop, marketing, kwaliteitszorg, voedselveiligheid, ICT en financiën, kunnen de telers het maximale uit hun onderneming halen.’

Foto: Rabobank

Onderlinge band hecht

Door de jaren heen is de coöperatie op meerdere vlakken gegroeid. In 2013 waren 35 ondernemingen aangesloten. Samen hadden de telers 270 hectare hoogwaardige tuinbouwkassen. Vandaag de dag hebben 40 telers zich verbonden aan DOOR. Bovendien is een aantal al aangesloten bedrijven gegroeid of samengegaan door fusies. De telers bezitten inmiddels gezamenlijk 600 hectare kassen.

De aangesloten telers zijn naast lid van de coöperatie ook aandeelhouder. Het komt het gezamenlijk belang ten goede, meent Opschoor. “De onderlinge band en de samenwerking worden nog hechter als je samen een bedrijf hebt waar je aandeelhouder van bent. Daarnaast vormen we ook op de werkvloer één geheel. Doordat de telers via werkgroepen bij alle activiteiten van de coöperatie worden betrokken, hebben ze veel inzicht in de activiteiten van de coöperatie en hebben wij nóg beter inzicht in de behoefte van onze telers.”

De zo kort mogelijke keten die DOOR in Europa wil opzetten, gebeurt op verschillende manieren, legt Opschoor uit. Behalve dat de coöperatie samen met de serviceproviders aan tafel zit bij de retail, is de coöperatie een strategische samenwerking aangegaan met een partij uit Marokko. “Omdat snacktomaten in de winter in Nederland niet rendabel te telen zijn, doen we dat in Marokko. Zo kunnen we de klant het hele jaar door bedienen.”

Minimale milieudruk

Maar een korte keten betekent in de ogen van Opschoor ook dat de Nederlandse telers de producten voor de retailers in Europa direct op maat verpakken. Iets wat ze al doen. Soms zijn dat de kratten waarin geoogst wordt, die vanaf de kas rechtstreeks bij de retailers in het schap kunnen. Maar vaak moet het product in een verpakking van het huismerk verpakt worden. “Als we waarde toevoegen door een consumentenverpakking te ontwikkelen, zoals snacktomaten in de bekende beker, doen we dat op één centrale locatie in eigen beheer, zonder dat er andere partijen tussenkomen.”

Op die manier wil DOOR met Nederlandse productie de lokale markt van Europa bedienen. Daarbij ligt de focus altijd op veilige en duurzame producten, die zijn geproduceerd met minimale milieudruk. De gespecialiseerde verkoop- en marketingmedewerkers zorgen ervoor dat de producten goed in de markt worden gezet.

Hoewel de uitgangspunten van de leden gelijk zijn en zij elkaar versterken door samen te werken, houden de productmerken hun eigen identiteit in de markt. Elke teler heeft zijn eigen onderneming waar hij verantwoordelijk voor is, maar omarmt tegelijkertijd de toegevoegde waarde van gezamenlijk ondernemen. Opschoor: “Door samen op te trekken, kunnen de telers veel meer halen uit marketing, verkoop en innovatie.”

Auteur: Guus Peters