‘Ruilverkavelen voor gevorderden’

Het voorstel om via functiescheiding landbouw de ruimte te geven, is gedoemd te mislukken.

Mensen die er toe doen in de Nederlandse landbouw vinden dat er een nationale ruilverkaveling moet komen. Louise Fresco, de baas van de Wageningse universiteit, en Cees Veerman, wie kent hem niet, roepen op tot een grote landverhuizing. De landbouw moet worden geconcentreerd in de beste gebieden van Nederland. Dan is er ruimte voor de natuur op de zandgronden. Dan kan de landbouw daar zijn gang kan gaan. Rudy Rabbinge, vroeger top-professor in Wageningen, nu met pensioen maar nog geregeld in het nieuws, was meteen voor.

Agrarische hoofdstructuur

De landbouw zou dan de ruimte krijgen in een gebied dat grofweg loopt van Zeeland en West-Brabant, via de polders en delen van Noord-Holland, tot de noordkant van Friesland en Groningen. Dat zou moeten worden vastgelegd in een agrarische hoofdstructuur, zodat er later niet weer aan geknaagd wordt. Om de herverdeling te bereiken, zou er een grootschalige nationale ruilverkaveling moeten komen. Wiebe Draijer van de Rabobank is ook voor; hij wil dat de overheid een fonds instelt om het allemaal te betalen. Ik heb de grote gravers zoals Sweco (Grontmij) en Arcadis (Heidemij) er nog niet over gehoord, maar die hebben er vast al een flesje op opengetrokken.

Functies die 10 keer zoveel willen betalen voor grond als de landbouw krijgen hun zin wel

Landbouwareaal

Ik snap de overwegingen, maar ik geloof er niet in. In feite wordt dan ingezet op scheiding van functies. Boeren in het Oosten en Zuidoosten, in Drenthe en nabij de Randstad zouden moeten kiezen voor stoppen of verhuizen. Dat zullen ze niet allemaal even fijn vinden. Belangrijker is dat we op die manier een deel van het landbouwareaal opgeven. En ik denk dat er de dag na de verhuizing opnieuw geknaagd gaat worden aan het overblijvende deel – voor woningen, spoorlijnen, wegen en toch weer extra natuur. Functies die 10 of 100 keer zoveel willen betalen voor grond als de landbouw krijgen echt hun zin wel. Overigens het voorstel van Draijer om een zware staatscommissie in te stellen steun ik van harte, want het is zeker tijd om goed na te denken over het wel verder moet.

Verzet

Mijn belangrijkste bedenking is dat de burgers in de aangewezen landbouwgebieden en daarbuiten het niet zullen pikken. Ook in die gebieden liggen veel dorpen, er wordt gefietst en gerecreëerd, er wordt van het landschap genoten en wat al niet meer. Daar zal men zich met hand en tand verzetten tegen verdere intensivering en tegen verplaatste varkens- en kippenbedrijven. En weet wel, ook in dat soort gebieden wonen veel meer burgers dan boeren. Ook natuurorganisaties zullen zich met wetten in de hand verzetten. In die aangewezen landbouwgebieden zit ook natuur. Poelen, bosjes en polders met beschermde planten en dieren, buizerds, weidevogels, steenmarters, goudjakhalzen en nog veel meer. Kortom, het zijn mooie gedachten, maar het zal niet gebeuren.