‘Robot in plaats van Pool’

Tot voor enkele jaren terug dekten 2 uitzendbureaus de piekperiode bij Van der Avoird Trayplant in Bavel (N-Br.). Dit jaar moest de plantenkweker voor hetzelfde werk bij 5 bureaus aankloppen. En waar Pools lang de voertaal was, klinkt nu ook Roemeens, Bulgaars, Lets, Litouws, Grieks, Iers, Portugees, Hongaars en Sloveens.

Veel tuinders zullen zich in deze situatie herkennen. Vooral voor het échte korte seizoenswerk is het lastig om voldoende én goed personeel te vinden. Eigenlijk wil iedereen vooral Polen. In de media circuleren soms al berichten dat telers door personeelsgebrek de oogst voortijdig staken.

Pools personeel aan het werk aan de start van het piekarbeidseizoen.

Arbeid is een serieus kritische productiefactor

SEO Economisch Onderzoek becijferde, in opdracht van koepelorganisatie van uitzendbureaus ABU, dat arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa in de tuinbouw voor € 1,4 miljard bijdragen aan het Nederlands Bruto Nationaal Product. In een aantal regio’s – denk aan het Westland en Zuid-Oost-Nederland – overstijgt hun aandeel zelfs het aantal banen: 25%.

Arbeid is een serieus kritische productiefactor. En dat probleem speelt overigens al decennia. Diverse projecten om Nederlanders – al dan niet gedwongen – aan de slag te krijgen, mislukten. Dure marketingcampagnes om het imago van het werk op te vijzelen, sloegen niet aan. Vooral schandalen rond huisvesting, loon of arbeidstijden trokken publiciteit. En nu de economie aantrekt, is er concurrentie vanuit andere sectoren, zoals bouw en industrie.

Robotisering als deel van de oplossing

Een deel van de oplossing ligt in de toekomst: robotisering. In veel teelten, zoals asperge, bloemkool, tomaat, aardbei, paprika en komkommer, wordt aan (pluk)robots gewerkt. Zelfs de framboos is in beeld. Nou, als framboos kan, kan alles.

Tot het zover is, zijn handen nodig. Koepelorganisatie ABU waarschuwt: als Nederland in trek wil blijven bij arbeidsmigranten moet de tuinbouw vooral aan de slag met huisvesting.

Salaris is niet hét issue. Dat is een wijdverbreid misverstand. Vrijwel alle werknemers krijgen volgens CAO betaald. En België en Duitsland hebben wel kwalitatief goede en betaalbare huisvesting geregeld. Ofwel: toon goed werkgeverschap. En houd goed personeel vooral vast.