Rob Baan: ‘80% belasting noem ik een boete’

“Als je zegt dat je gezondheid en geluk produceert, kun je je mensen geen troep laten eten”, zegt Rob Baan, CEO van Koppert Cress. Sinds 2017 biedt hij zijn personeel een gratis gezonde lunch aan. De Belastingdienst gooide echter – bijna letterlijk – roet in het eten. Baan haalde zijn gelijk bij de Hoge Raad, maar de strijd is nog niet voorbij.

Salades en soep met verse groenten, dat is wat er bij Koppert Cress in Monster als lunch op het menu staat. In 2017 besloot CEO Rob Baan om deze lunches gratis te verstrekken aan zijn werknemers. Van de Belastingdienst kreeg hij echter een navordering van tienduizenden euro’s. Volgens de dienst viel de gratis lunch onder de Werkkostenregeling.

Baan stapte naar de rechter en kreeg eind mei in tweede instantie gelijk van de Hoge Raad. “De dag na de uitspraak werd ik met een grote grijns wakker”, vertelt hij. “En de dagen daarna ook. Ik zie het als een mooie overwinning.” Daar hoort wel een waarschuwing bij: de Belastingdienst heeft in 2023 de wet aangepast, zodat voeding niet meer onder het Arbobeleid kan vallen. Vanaf die datum is een gratis gezonde lunch alsnog belast. Binnenkort worden Kamervragen gesteld om dit weer terug te draaien.

“In Nederland worden enorm veel groenten en fruit geteeld, maar per hoofd van de bevolking is de consumptie het laagste van Europa. De gezondheid in Nederland holt achteruit. Ziekten als diabetes en kanker zijn vaak gebonden aan de leefstijl. Ook in onze eigen kantine zag ik veel cola en roze koeken op de tafels. Dat is helemaal niet goed, en ook raar voor een bedrijf dat bezig is met de teelt van gezonde producten. Ik kwam tot het inzicht dat we onze eigen mensen gezond moeten houden. Qua arbeidsvoorwaarden hebben we alles goed voor elkaar. Ik ben verplicht om ervoor te zorgen dat mensen hun rug ontzien en dat ze hun tenen beschermen met veiligheidsschoenen. Nu wil ik ook hun nieren beschermen. Die zijn net zo belangrijk als de rug en de tenen.”

“Als eerste is de frituurpan eruit gegaan. Pakjes, zakjes en frisdranken komen het bedrijf niet meer in. We zetten water met smaakjes klaar en serveren salades en verse soep zonder zout, met 80% groenten en hoogstens 20% dierlijke producten. ’Zonder zout’ moet je er trouwens niet bij zeggen, want dan nemen mensen hun eigen zoutvaatje mee. Je hebt geen zout nodig, maar smaak. En smaak hebben we hier op het bedrijf genoeg.”

“Toen ze nog voor de lunch moesten betalen, vroegen mensen ook om kadaverstaven. Dus besloten we om de lunch gratis te geven. Maar dan alleen gezonde dingen.”

“Als je een lunch maakt voor je personeel, heb je zelf al veel kosten. Die vallen onder de Werkkostenregeling, waar je maar liefst 80% belasting over betaalt. Daarom heb ik gesproken met de Arbodienst en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Met SZW had ik de deal dat een gratis lunch niet zou worden belast als we gezonde voeding opnamen in ons Arbobeleid. Dat hebben we in 2017 gedaan.”

“Ja, maar de Belastingdienst zei: ’Dit is geen taak van SZW, maar van ons’. Ondanks de deal met SZW zijn we dus twee keer bij de rechter geweest. Ziektekosten zijn de grootste kostenpost in de Nederlandse economie. De overheid wil graag dat mensen gezond eten en voert daar campagnes voor. En toch krijgen we een boete als we onze mensen een gezonde lunch aanbieden.”

“Een belasting van 10%, daar kan ik in meegaan. Maar 80% noem ik een boete. Terwijl we al een enorm bedrag kwijt zijn aan die lunch. Uiteindelijk hebben we betaald, maar we hebben wel bezwaar gemaakt.”

“Ik zie zelfs de meest vleesminnende mannen een salade met ansjovis eten. Er zijn een paar hardliners die hun eigen lunch meenemen of een blikje cola drinken. Die haken later wel een keer aan. Ik ben geen politieagent.”

Ik roep alle werkgevers op om dagelijks verse soep te maken voor hun personeel

“Nee, ik heb geen zin in nog een rechtszaak. Het is nu aan anderen om het op te pakken. VVD gaat Kamervragen stellen; ik hoop dat die leiden tot een wetsvoorstel.”

“Daar ga ik gewoon mee door. Ik roep alle werkgevers op om dagelijks verse soep te maken voor hun personeel. Dan kan de Belastingdienst het nog druk krijgen.”

“Dat hoeft ook niet. Elk bedrijf van twintig medewerkers kan een fornuis neerzetten. Er zit altijd wel iemand bij die kan koken. Geef diegene een uurtje om een pan soep te maken of groenten te grillen. Er worden genoeg groenten geteeld in het Westland om elke dag iets ­lekkers te maken. Je kunt niet zeggen dat je als sector voor gezond­heid en geluk gaat, en je personeel ongezond laten eten.”

“Mijn boodschap is: de lunch is het beste moment om voldoende groenten binnen te krijgen. Als je dat bij het avondeten wil inhalen, moet je per persoon een halve bloemkool naar binnen werken. Daar wordt niemand gelukkig van. Het geheim is de soep, waarmee je al 100 gram binnen krijgt. Een salade is nog eens 100 gram. Voor de koolhydraten kun je dan een broodje eten. Stel je voor dat heel werkend Nederland zo gaat eten, wat een enorme impact dat heeft? Mensen worden zich bewust van hun voeding, en gaan thuis ook anders eten.”

“Wat ze ’s avonds doen, daar ga ik niet over. Maar ik weet wel: mijn medewerkers krijgen de recepten, de gezinnen vinden het ook lekker en passen hun eten aan. Toen we begonnen, hebben we een diëtiste gevraagd om de mensen te begeleiden. In een maand was ik honderden kilo’s aan personeel kwijtgeraakt. Zonder verloop.”

Ik zie alleen promotie als de groenten in de aanbieding zijn bij de supermarkt

“Dat klopt, we doen heel veel aan promotie. Daarvoor hebben we 20 tot 25 mensen in dienst. Elke dag zijn er excursies op het bedrijf, lopen studenten stage, leiden we koks op en houden we workshops voor kinderen.”

“Ik heb een mooi bedrijf en spreek veel mensen. Dan vertel ik graag hoe goed we zijn. ’Be good and tell it’ is een missie die de Nederlandse glastuinbouw laat liggen. Ik zie alleen promotie als de groenten in de aanbieding zijn bij de supermarkt. Terwijl elke arts en het Voedingscentrum zeggen dat we gezonder moeten eten. Daar zouden we veel meer mee moeten doen.”