Restwarmte uit datacenters Agriport A7 voor kas ‘loze belofte’

Dat blijkt uit onderzoek van Berenschot naar de ontwikkeling van datacenters in Agriport A7 in Noord-Holland. Na 2020 ontstond maatschappelijke onrust over uitbreidingsplannen van deze megacomplexen. Dat kwam onder meer door media-aandacht over het uitblijven van restwarmtelevering aan glasbedrijven. Ook het effect op het landschap en het watergebruik werd kritischer bekeken door omwonenden en boeren vreesden op slot te gaan. Ook tuinders uit Agriport A7 vreesden in die periode dat datacenters een vervanging waren voor uitbreidingsmogelijkheden voor glastuinbouw.

Die maatschappelijke weerstand en onrust waren aanleiding voor dit onderzoek van advies- en onderzoeksbureau Berenschot. De gemeente gaf die opdracht. Onderzoekers vonden “geen juridische, financiële of andere formele misstanden” rond de vestiging van datacenters in de kop van Noord-Holland.

Praktische drempels restwarmte kassen

Ook de samenhang van datacenters met de glastuinbouwbedrijven in Agriport A7 komt aan bod in het onderzoek, zij het beperkt. Eerder wijdde Berenschot een separaat onderzoek aan de kansen voor restwarmte door datacenters. Dat was in 2021. Conclusies luidden toen dat er kansen zijn voor restwarmtegebruik in kassen. Daarvoor waren wel praktische drempels, zoals de kostbare aanleg van een warmtenetwerk, de toen nog lage gasprijs en CO₂-voorziening. Die drempels lijken door subsidie voor warmtenetten en de hoge gasprijs minder hoog. Uit het nieuwe rapport blijkt echter niet dat restwarmte alsnog kan worden afgenomen van datacenters.

Berenschot concludeerde in dat rapport van 2021 wel dat door de komst van de datacenters de kans groter is dat waterstof beschikbaar komt in het glasgebied.

Restwarmte weggelaten in besluiten 2021

In het nieuwe onderzoek van Berenschot krijgen het gemeentebestuur en gemeenteraad wel kritiek van de onderzoekers. Bij besluiten om opnieuw mee te werken aan de bouw van datacenters in 2021 worden negatieve effecten zoals het uitblijven van restwarmtelevering aan glastuinbouw niet voldoende meegenomen in de besluitvorming. “De afweging tussen de voor- en nadelen is daarmee niet inzichtelijk. Ook geeft dit betrokkenen het gevoel dat bepaalde informatie niet is meegenomen in de besluitvorming, zoals de recentere inzichten over de restwarmte van datacenters bij de besluiten over datacenters in 2021”, schrijft Berenschot.

De provincie Noord-Holland nam daarna het initiatief in dit dossier en stelde richtlijnen op voor deze bedrijven. Dit betekent onder andere dat ze CO2-neutraal opereren, dat de restwarmte benut moet worden en de gebouwen circulair moeten zijn. Daarnaast moeten datacenters landschappelijk goed ingepast worden.