Inmiddels heb ik op veel bedrijven van de voormalige Sovjet-Unie gewerkt.
De bedrijven waar ik kom, zijn vaak grote moderne bedrijven. Het bouwen van een hightech kas is niet zo moeilijk. Het zijn bijna altijd Nederlandse kassenbouwers die over veel knowhow beschikken. Als de kas klaar is, wordt er naar begeleiding in teelttechniek gezocht. Dan kom ik in beeld. Eigenlijk al een valse start, want aan het ontwerp kan niets meer veranderd worden.
De mensen op het bedrijf zijn nieuwsgierig en leergierig
Het is een bevredigende klus om zo’n nieuw bedrijf op te starten. De mensen op het bedrijf zijn nieuwsgierig en leergierig. Als het ontwerp van de kas goed was en er is niet te veel weggestreept om de investering omlaag te brengen, kan het eerste jaar al tot goede resultaten leiden.
Maar dan komt de kink in de kabel. Men denkt dat alles goedkoper kan. Er wordt bezuinigd op mensen en materialen en vaak ook op teeltbegeleiding, die in het eerste jaar vaak gesubsidieerd was. Men denkt dat het een kwestie van kopiëren is van het eerste teeltjaar, maar niets is minder waar.
Een periode met slechte prijzen brengt al gauw foute beslissingen met zich mee
Een glastuinbouw bedrijf stabiel laten draaien, zoals we in ons land gewend zijn, is in veel landen een onbekend verschijnsel. Een periode met slechte prijzen brengt al gauw foute beslissingen met zich mee. Teelttechnische fouten worden niet ingezien en er wordt vaak verkeerd op gereageerd. Onkundige adviseurs met sprookjesverhalen doen de rest.
Hoog rendement
Toch zijn er bedrijven die wel het heilige vuur gezien hebben. Deze bedrijven veranderen hun strategie niet na het eerste jaar en streven een strakke discipline na. Deze bedrijven kunnen concurreren met Nederlandse bedrijven in management en productie. Omdat de kosten veel lager zijn, is het rendement hier hoog. De overige bedrijven hebben moeite het hoofd boven water te houden en eindigen meestal in de verkoop. Daarna volgt een repeterende breuk van gelukzoekers die dat niet vinden in een branche die het moet hebben van vakmanschap.