Rabobank zet alle energie-investeringen kas op menukaart

Telers kunnen alle mogelijke energie-investeringen op een compacte menukaart onderzoeken. Zo wil Rabobank ook inzicht geven in de financieringsvorm. Er zitten nog technieken in de pijplijn.

Het was een eyeopener toen een teler onlangs Arne Bac vertelde onder de indruk te zijn van de menukaart Energietransitie Glastuinbouw. Zo veel mogelijk beschikbare energie-investeringen staan op die lijst van Rabobank, rijp en groen. “De teler zei ‘ik kan er vijf van noemen, jullie hebben er vijftig op een rij gezet. Dat is een sterk instrument.”

De sectormanager tuinbouw van Rabobank besefte toen dat de interne lijst voor haar eigen adviseurs naar buiten moest. De menukaart komt nu op de website van Rabobank. Iedereen kan hem gebruiken, dus ook Duitse, Franse of Belgische telers. Daarmee is het werk van energie-adviseurs natuurlijk niet overgenomen. Bac: “Het is een hulpmiddel om telers te inspireren tot volgende stappen in de energietransitie. Wel goed om te weten: doorrekenen wat de techniek doet met je energieverbruik, doet deze menukaart niet.”

Tuinbouw lonkt naar warmtebatterij

De lijst geeft de technieken weer en de mogelijke financieringswijzen. Dat kan met bankfinanciering, ook de subsidiemogelijkheden staan vermeld. Zo staat er bij warmtebatterij de mogelijkheid van bedrijfsfinanciering en de opmerking dat deze warmtebatterij het gasverbruik fors kan verlagen. Is het al zover met deze technieken? “De warmtebatterij met zoutoplossing is nog innovatief. Dat zie je op de kaart terug. De warmtebatterij is nog in ontwikkeling. Deze is nog heel pril. Verdiep je dus goed in oplossingen. Kun je het risico op falen dragen?”

Er zitten zeker gamechangers tussen de technieken. Bac noemt de warmtepompen met warmteopslag in de bodem. “We kennen telers die letterlijk de kas als zonnecollector gebruiken en in de zomer warmte opslaan in ondiepe grondlagen, zij pompen dat in de winter op en waarderen de temperatuur met de warmtepomp weer op. Dat zijn relatief geen grote investeringen. Bij kleinere bedrijven moet je met een half miljoen euro per bedrijf klaar zijn. Voor heel veel bedrijven wordt dat een gamechanger. De techniek is niet innovatief. Wij zijn bereid om te financieren.”

Meer technieken dan veehouderij

Lijkt de uitdaging kleiner geworden als je die lijst ziet? Bac denkt dat die niet zozeer kleiner is, wel veelbelovender. ”In vergelijking met de emissieproblematiek in de veehouderij zijn veel meer technieken beschikbaar. Wees niet negatief. Niet iedere kans is voor iedereen natuurlijk hetzelfde. Een solitair bedrijf in Oost-Brabant kan geen geothermie gebruiken, ook geen wko. Dat kan in West-Brabant wel. Je moet dus een slag dieper kijken om te zien wat voor een teler te gebruiken is. Zie de lijst als een inspiratiebron, een beslisboom of een trechter.”

Ook tussen teelten zijn natuurlijk grote verschillen. “Kijk de hortensiateelt is een relatief koude teelt. In het voorjaar moet je planten activeren met warmte, dan zijn andere technieken haalbaar. Het is daar eerder een kleinschalige samenwerkingsoptie met de omgeving dan bij een tomatenteler met een warmtevraag van 35 kuub per vierkante meter.”

‘Menukaart heel handig’

Met deze menukaart moeten bedrijven die miljoenen verdienden door gasposities te verkopen tijdens de energiecrisis zich makkelijk zelf door de energietransitie kunnen komen. Bac beaamt dat veel investeringen de laatste jaren buiten de bank om gingen, omdat de liquiditeit van de bedrijven goed is. Ook maakte SIG&F-subsidies de investeringen haalbaar, zoals voor LED of CO2-afvanginstallaties.

Bac: “Het klopt dat bedrijven ons lang niet altijd nodig hadden voor deze investeringen. Maar LED of schermen, dat is toch laaghangend fruit. Daarna wordt het spannend. Wij vragen als bank dan ook een energietransitieplan. Hoe denk je klimaatneutraliteit te bereiken, met welke stappen en wanneer?  Je merkt dat de volgende stap moeilijker is, er is netcongestie, er zijn lang niet altijd alternatieve warmtebronnen. Dan is de menukaart heel handig.”

Gelden groenregeling

Rabobank zette € 3 miljard opzij voor boeren om extra te verduurzamen. Dat komt niet beschikbaar voor investeringen uit deze lijst. “Dat geld is voor landbouw, met name voor water en toedieningsmethoden. In de vollegrondstuinbouw werken we daar nu wel mee. Bij deze investeringen uit de menukaart gebruiken we rentekorting via groene leningen.” De groenregeling wordt mogelijk minder interessant als particulieren minder voordeel krijgen op groen beleggen. Dat geld kan de bank met korting uitlenen aan telers. Heeft Bac signalen dat die mogelijkheid minder wordt? “De RVO heeft de regeling recent inhoudelijk wat aangepast. We hebben nog geen signalen dat het aantal groene leningen volgend jaar zal afnemen.”

De menukaart laat zien dat er al een leasemogelijkheid is voor technieken als air-capture installaties voor CO2-winning. Blijft de lijst steeds aangepast worden aan nieuwe doorbraken? Bac: “Ja, wat er niet op staat bijvoorbeeld is het nieuwe negatieve CO2 kassysteem  waar met overdruk zonder CO2-toediening toch goede opbrengsten worden gehaald in tomaten. Dat moet eerst echt aantoonbaar werken, maar het is een techniek in de pijplijn die we in de gaten houden. We nodigen iedereen dan ook uit om met ons de menukaart up-to-date te houden.”