Rabobank werpt bescheidenheid af

Het Herstelplan Veerman noemen we het maar voor het gemak. Maar in feite heeft de Rabobank eindelijk het heft in handen genomen.

De Rabobank speelde die hoofdrol sowieso al sinds Raiffeisen en Boerenleenbank hun marktaandelen in de land- en tuinbouw op één hoop gooiden en er de financiële alleenheerser werden. Dat werd nog gecamoufleerd doordat lange tijd de lokale banken veel eigen speelruimte hadden. Maar ‘Utrecht’ heeft aan gewicht gewonnen. En nu lijkt Rabobank Nederland dan toch echt alle bescheidenheid van zich af te werpen.

Tot nu toe riepen de Rabo’s – ondanks dat marktaandeel van zo’n 90 procent – steevast: wij voeren géén sectorbeleid. Elke klant werd op zijn eigen zelfstandige waarde beoordeeld. De kwaliteit van het individuele bedrijfsplan inclusief afzetparagraaf, dáár ging het de bank om. Terwijl toch al jaren het hoofdkantoor de markt in zijn samenhang kon overzien? Met één druk op de knop kan in de Rabotoren in Utrecht bekijken welke markt en in welk gewas het volgende zomer wel eens mis zou kunnen gaan, omdat de optelsom van kredietaanvragen een overaanbod als uitkomst had?

Zo simpel

Nou nee, zo simpel is het natuurlijk ook weer niet. Met een tamelijk goed overzicht over het Nederlands aanbod van groente en fruit voor het komende oogstseizoen, heb je nog geen waterdichte voorspelling van vraag en aanbod in Noordwest-Europa over een jaar. Zelfs als je een productie-uitbreiding in tomaat of paprika in Nederland ziet aankomen, wanneer is die dan aanzienlijk genoeg om maatregelen te overwegen? En welke maatregelen? Hij kreeg gisteren nog wel krediet maar jij vandaag niet meer, want het komkommerquotum is vol?

Wederom nee, zo simpel is het niet. Maar de basis van krediet verlenen is inderdaad: “hij wel en jij niet en wel hierom”. Dat ‘hierom’, die financieringscriteria, gaan als het goed is vanaf nu meer samenhang vertonen. Een bedrijf met investeringsplannen moet passen in een groter plaatje van gezonde en moderne glastuinbouwgebieden met goede logistieke lijnen, de beste condities voor duurzaam telen en van horizontale en verticale samenwerkingsverbanden in de hele keten.

Centrum van groenteheelal

Andersom gesteld: de bank gaat geen geld meer lenen aan die individuele tuinder die alles in zijn eentje zelf wil blijven bepalen, van productieomvang, teelt- en rassenkeuze en productiemethodes tot aan zijn eigen afzetstrategie. Rabo-topper Ruud Huirne zei het verleden jaar al op een ledenvergadering van LTO Glaskracht: “Er is een cultuurverandering nodig”. Hij bedoelde: weg met de eigenwijze tuinder die zichzelf als het schitterend centrum van het groenteheelal ziet. En de Rabobank heeft in die visie nu een federatie van vijf grote telersverenigingen, de overheden én Cees Veerman in mee gekregen.