Rabo: Russische boycot geen ondernemingsrisico

Rabobank vindt dat de Russische boycot voor landbouwproducten uit de EU buiten het normale ondernemingsrisico valt. De politiek moet boer en tuinder te hulp schieten, mogelijk door product uit de markt te helpen nemen. Dat zegt Ruud Huirne, directeur Food & Agri Nederland van Rabobank. “De schade van een jaar durende boycot kan voor Nederland boven €1 miljard uitvallen.”

Huirne is momenteel in Rusland, waar hij een serie bedrijven en kennissen bezocht om te spreken over de moeizame handelsrelatie met Rusland. Volgens Huirne levert 3 tot 5 procent van de primaire agrarische bedrijven in Nederland aan Rusland. De meeste ondernemingen leveren “slechts” tot 25 procent van hun volume aan Rusland, maar het effect van de boycot zal volgens Huirne niettemin heel groot zijn.

“Nederland is voor Rusland met name een belangrijke leverancier van groenten en fruit, bloemen en planten en foliekaas . Nu de Russische markt dicht lijkt te gaan, zal meer product hier in de EU blijven. In het geval van kaas kunnen componenten wel opgeslagen worden en valt de schade misschien mee, maar bij vers product leidt een klein overaanbod al snel tot hele grote prijsdalingen. In de glastuinbouw gaan zeker bedrijven omvallen.”

Huirne vergelijkt de sancties met de uitbraak van dierziekten of fytosanitaire issues. “Het treft alle boeren en tuinders, dus niet alleen die paar bedrijven die het grootste deel van hun waar naar Rusland sturen en misschien beter afzetrisico hadden kunnen spreiden. Dit is een politieke kwestie en heeft niets met bedrijfsmanagement te maken. De politiek moet hier ingrijpen en niet op landelijk niveau. Als Nederland gaat interveniëren bij bijvoorbeeld tomaten heeft dat onvoldoende impact. Er moet een EU-wijde aanpak komen.”

Schade 1 miljard

Huirne schat in dat de schade van een jaar durende boycot zomaar meer dan €1 miljard kan bedragen. “Het is niet makkelijk te zeggen omdat zaken moeten worden uitgezocht. Wellicht is export naar Rusland via derde landen mogelijk, of zal Rusland de sancties niet heel hard doorvoeren. Maar kijk alleen maar naar de varkensvleesmarkt, die voor Rusland nu al een jaar dicht zit. Daarbij kom je al snel op een jaarlijkse schade van €200 miljoen per jaar. Nu wacht de zuivel en de tuinbouw ook dergelijke klappen.”

Huirne erkent dat Rabobank voor overheidsingrijpen pleit, ook uit eigenbelang. “De ondernemer staat voorop maar ook voor Rabobank zelf is deze kwestie heel vervelend. De levensvatbaarheid van sectoren staat op het spel. We kunnen het ons niet veroorloven dat sectoren met in het verleden veel succes en prachtige producten kritische massa verliezen.” Rabobank zelf heeft sinds ongeveer 10 jaar geen bankvergunning meer in Rusland en streeft deze al langer niet na vanwege de politieke situatie in Rusland.

Volgens Huirne staan buitenlandse leveranciers in de rij Rusland te beleveren. “De dure kazen, alcohol en babyvoeding mag nog steeds worden geleverd – omdat er geen andere leveranciers voor handen zijn. Wat betreft de andere producten wordt actief gewinkeld in met name Brazilië, Turkije, Wit-Rusland en Israël. Voor Braziliaanse vleesleveranties heeft Rusland alvast verkorte importprocedures afgekondigd.”

Huirne hoopt dat westerse landen snel tot een vergelijk komen. “De situatie schaadt beide partijen.” Hij denkt op basis van Russische contacten dat in Rusland veel mensen het beleid van Poetin inzake Oekraïne steunen.