Prominent: coöperatie zo hecht als een bedrijf

Het was al zes jaar geleden dat er een groente- of fruitbedrijf won en niet een sierteeltbedrijf, en er won nooit eerder een telersvereniging. De Tuinbouw Ondernemersprijs voor Prominent was op 8 januari daarom weer eens iets bijzonders.

Een hechte coöperatie van ondernemers met zelfstandige bedrijven, die toch verregaand samen optrekken. – Foto: Gerard Vlekke/Tuinbouw Ondernemersprijs

Belangrijke prijs

Al sinds 1987 worden tuinbouwbedrijven aan het begin van het jaar in het zonnetje gezet met wat lang de Nationale Tuinbouw Ondernemersprijs heette. Dat ‘nationale’ voorvoegsel is er al een tijdje af, maar het prestige dat aan de prijs is verbonden is er niet minder om geworden. In de jury, die zorgt voor de nominaties en de voordracht van de winnaar, zitten collega-telers, teelt- en managementadviseurs, Greenport Nederland en het KCB. In het bestuur, dat uiteindelijk de winnaar uitroept, zitten afzet- en handelsorganisaties in voedingstuinbouw en sierteelt, LNV, Flynth en Rabobank.

Prominent-voorzitter Jack Groenewegen en de Tuinbouw Ondernemersprijs. – Foto: VidiPhoto

Toekomst van tuinbouw

Al die mannen en die ene vrouw laten zien hoe in hun ogen de tuinbouw van de toekomst eruit ziet. In dit geval wordt die tuinbouwstandaard anno 2020 niet vertegenwoordigd door maar één onderneming, maar in feite door 29 ondernemingen, die verregaand samenwerken en toch ook zelfstandig opererende entiteiten blijven. Een van die ondernemingen is Voort Kwekerijen BV, het bedrijf van de familie Van der Voort.

Drukte door overname

De dag na het winnen van de Tuinbouw Ondernemersprijs heeft Joost van der Voort van de voorspelde ‘taarttsunami’ nog niet zo heel veel gemerkt. “We hebben het hier nogal druk momenteel. Daarom was ik er gisteren ook niet bij op de prijsuitreiking in de Keukenhof”, zegt de 37-jarige geboren en getogen Westlander, sinds zeven jaar werkend en wonend in Vierpolders op Voorne-Putten.

Joost van der Voort: “Als tomaten telen door een virus moeilijker wordt, dan is dat toch ook een vorm van schaarste.” – Foto: Ton van der Scheer

Die drukte heeft alles te maken met het feit dat Van der Voort samen met zijn een paar jaar jongere neef Thom sinds 1 januari het stokje helemaal heeft overgenomen van de oude garde. Zijn vader Jan en ooms Hans en Claus zijn formeel teruggetreden uit de directie van VOORT, zoals het tomatenbedrijf heet op de buiten wapperende vlaggen.

Ik vind dat de prijs vooral toekomt aan de mensen op het hoofdkantoor en in het bestuur, die elke dag knokken voor de leden

Geen Prominent-vlaggen? “Wel een bord op de gevel. We zijn er trots op hoor, dat we al sinds de oprichting lid zijn van Prominent. En ik ben natuurlijk trots op de prijs. Maar ik vind wel dat die vooral toekomt aan de mensen op het hoofdkantoor en in het bestuur, die elke dag knokken voor de leden.”

Geen vrijblijvende club

Dat klinkt zeer dienstbaar. Maar het werkt twee kanten op. Het is immers juist het feit dat deze coöperatieve telersvereniging geen vrijblijvende club is dat de jury heeft bewogen om voor het eerst niet een bedrijf maar een telersvereniging te bekronen.

“Door als collectief het ondernemerschap in de breedte op te pakken, kan de belangrijke vooruitgang worden geboekt die nodig is voor het bestaansrecht”, staat te lezen in het juryrapport. “Prominent acteert in dat perspectief op een niveau van een professionele franchisegever, die primair bestaat voor haar aangesloten leden. Ook van deze leden wordt een hoge mate van openheid en commitment verlangd om de ‘formule’ steeds weer een stap verder te brengen.”

Niet ingeperkt in mogelijkheden

Dat lijkt op een beperking van het vrije ondernemerschap. De tuinder dienstbaar aan het beleid van de coöperatie. Joost van der Voort voelt zich echter zeker niet ingeperkt in zijn mogelijkheden. Het feit bijvoorbeeld dat Prominent-telers niet zomaar van type of ras tomaat kunnen wisselen is voor Van der Voort de normaalste zaak van de wereld.

Er hoeft echt niemand iets te gaan telen tegen zijn zin

“Dat gaat in samenspraak tussen de telers van Prominent en de afdeling Sales van DOOR. Het is elk jaar wel weer een puzzel om te zien hoe we met zijn allen de marktvraag invullen. Maar er hoeft echt niemand iets te gaan telen tegen zijn zin.”

Nieuwbouw vertraagd door stikstofkwestie

Zelf teelt Joost op zijn bijna 8 hectare in Vierpolders troscocktailtomaten, waarvan een derde belicht. In de kassen in ’s-Gravenzande staan middelgrove trostomaten, ook voor de helft belicht. In de nieuwe kassen die hopelijk binnen een paar jaar in Vierpolders een laantje verderop moeten verrijzen staan grove trostomaten gepland. ‘Hopelijk’ want door de stikstofkwestie is de nieuwbouw al flink vertraagd.

“Doordat we net iets hoger willen bouwen dan in het bestaande bestemmingsplan als grens staat aangegeven, moet het bestemmingsplan aangepast worden. Daar kwam in mei de uitspraak van de Raad van State over het PAS tussen.”

Omringd door ervaring

De nieuwbouw vergt veel tijd en aandacht van de jonge nieuwe directeuren van Voort Kwekerij BV. In dat opzicht ziet Joost van der Voort ook een voordeel van het lidmaatschap van een zo hechte telersvereniging als Prominent. “Het is fijn om te worden omringd door zoveel ervaring. Bijvoorbeeld nu wij de nieuwbouw van een kas hier in Vierpolders aan het voorbereiden zijn. Echt van weiland naar 7,5 hectare nieuw glas. Dat hebben we zo in één klap zelf nog nooit gedaan, ook mijn vader en ooms niet. Dan is het goed dat we in Prominent binnen bQurius veel expertise hebben. Schenkeveld en Greenvalley hebben in de laatste jaren nieuwe bedrijven gebouwd, waardoor er veel ervaring is op het gebied van vergunningen, aanbestedingen en financiering.”

Makkelijker om plannen te realiseren

Het is in de gesprekken met financiers een plus dat de naam Prominent op de gevel staat, merkt Van der Voort. Dat maakt het voor hem als nog relatief jonge ondernemer ook weer wat makkelijker om plannen te realiseren.

Geen saaie materie

Van der Voort is wel degelijk meer ondernemer dan alleen maar tuinder. “Ik heb eerst zes jaar gewerkt op Prominent II aan de Groeneweg in ’s-Gravenzande. Daar heb ik het vak van tomaten telen geleerd. Echt elke dag tussen de tomaten in de kas. Dat mis ik nu soms weleens een beetje, als ik weer eens een vergadering heb. Maar daar staan andere leuke dingen tegenover.”

Want vergaderen is niet synoniem aan saai. Binnen Prominent draaien de leden mee in een zestal themawerkgroepen. Van der Voort zat tot voor kort in de werkgroep internationalisering. Zeker geen saaie materie. Prominent heeft al de nodige stappen gezet. “Ook soms ook weer een stapje terug, zoals in het Chinese avontuur. Goed om te onderzoeken en uit te proberen wat wel en niet werkt.”

Bedrijf in buitenland

Zelf denkt Van der Voort overigens nog niet direct aan een bedrijf in het buitenland. “De eerste vijf jaar zeker niet, want dan zullen we onze handen nog vol hebben aan het eigen bedrijf en de nieuwbouw. Maar ik zeg niet dat wij in 2030 géén buitenlandse vestiging hebben.” Dat ziet hij dan overigens ook dan nog steeds gebeuren voor eigen risico en rekening onder de vlag van Voort Kwekerijen.

ToBRFV

De derde grote tijd- en aandachtslurper vorig en dit jaar is de virusdreiging. ToBRFV vormt nogal een bedreiging voor een tomatentelersvereniging. “Maar ook een kans. Ja, ik zie het als een kans. Als tomaten telen moeilijker wordt dan is dat toch een vorm van schaarste. En ik denk dat wij er hier heel goed mee omgaan.”

Een van de vaste medewerkers in Vierpolders is volledig op het coördineren van alle hygiënemaatregelen gezet. “Een collega die dat erg goed ligt. Hij is secuur, scherp, consequent. En aan mij is het om hem daar ook echt 100% in te ondersteunen. Juist door het protocol helemaal te volgen en er hier en daar ook een stapje verder in te gaan kun je de dreiging een stapje voor blijven.”