‘Produceer en exporteer! Hoezo?’

In China vallen de import en export van vers fruit in het niet bij de eigen productie.

Begin januari werd ik benaderd door Agriterra voor een opdracht in China. Een Chinese coöperatie van bloedsinaasappeltelers zocht een expert om hen te helpen bij het maken van een strategisch marketingplan. Een paar weken en een hoop formulieren later zat ik in het vliegtuig naar China. We begonnen met een marktbezoek in Chongqing, een Chinese stad met 7 miljoen inwoners. Daar bezochten we de groothandelsmarkt, verschillende supermarkten, marktkramen en luxe fruitshops.

Twee opvallende zaken in China

Twee zaken vielen me op: Chinese consumenten kopen graag fruit in luxe cadeauverpakkingen en import-fruit is erg duur. Wat ook opviel was dat in China iedereen álles met zijn mobiele telefoon betaalt. Daar zijn we in Nederland terughoudend in. Mijn verklaring is dat ze in China gewend zijn dat de overheid altijd ‘meekijkt’ dus privacy is geen item.

We werden op het teeltbedrijf hartelijk ontvangen door het bestuur en kregen een uitgebreide rondleiding door de boomgaarden. Het was koud en in het zuiden van China is geen centrale verwarming. Dus vergaderden we met de winterjas aan.

“Waarom leveren jullie niet aan de lokale supermarkten?”, wilde ik weten.
“Die betalen veel te weinig en veel te laat. Op dit moment verkopen we 70% van onze productie aan zelfplukkers en 30% via e-commerce. Maar we hebben te weinig afzetkanalen om onze groeiende productie te verkopen. We willen graag naar Europa exporteren. Daar wonen rijke consumenten en er is minder concurrentie.”
Wij hadden een tegengesteld advies: “Richt je volledig op de groeiende lokale markt.”

Lokale markt ook in China ondergeschoven kind

Ondanks grote culturele verschillen lijkt ook in China de landbouw vooral gericht op het verhogen van de productie. Het ontwikkelen van de lokale markt is vaak het ondergeschoven kind. De oplossing volgens lokale experts en de overheid is meer exporteren.

Hetzelfde idee hebben onze Nederlandse experts en overheid. Als je kijkt naar de cijfers stelt die export echter heel erg weinig voor. Jaarlijks exporteren alle EU-landen gezamenlijk 22 miljoen ton vers fruit waarvan 3,6 miljoen ton naar landen buiten de EU. De export naar China en Hongkong maakt daarvan maar 1,5% uit.

Ook in China vallen de import en export van vers fruit in het niet bij de eigen productie. Op dit moment wordt in China zo’n 300 miljoen ton vers fruit geteeld. Dit jaar zijn de import en export naar verwachting respectievelijk 3,7 en 5 miljoen ton. Een kleine 80% van de Chinese fruitexport is gericht op landen in Azië. Nummer 3 is Rusland. De export van Chinees vers fruit naar EU-landen is de laatste jaren gegroeid naar een kleine 130.000 ton in 2016.

Het verdienmodel van wederzijdse export voor de Chinese of Europese tuinder zie ik niet. Wel voor de bobo’s, adviseurs en leveranciers. En daarvoor geldt de oude wijsheid ‘wiens brood men eet, diens woord men spreekt’.