‘Preimarkt is ziek’

Het blijft kommer en kwel met de prijsvorming van prei.

Het niveau ligt al weken op zo’n 20 cent per kilo, met ‘uitschieters’ naar 40 cent. Hoe je het ook wendt of keert, geen prijzen waarvoor prei te telen valt. In Nederland vestigen sommige telers de hoop op aantrekkende prijzen in november en december, omdat door de groeiomstandigheden veel herfstprei al echt aan rooien toe is. Daardoor zou er in die maanden een dip in de aanvoer kunnen ontstaan, met mogelijk betere prijzen. Anderen hebben daar zo hun twijfels over.

Weinig verandering te verwachten

Zo ook de woordvoerder van de Belgische Veiling REO in Roeselaere: “November is traditioneel de slechtste preimaand. In België kiezen er al telers voor om dan niets te rooien.” Verder combineren Belgische telers prei vaak met (industrie)bloemkool en met die bloemkool zijn ze op dit moment drukdoende. Desondanks wijkt de aanvoer op REO weinig af van wat gebruikelijk is in deze periode. Dat in combinatie met de nog relatief zomerse omstandigheden en de beperkte export maakt dat de preiprijzen op het huidige niveau liggen, analyseert de woordvoerder. Hij verwacht ook niet, extreme weersomstandigheden daargelaten, dat er in de komende weken tot maanden veel verandering zal komen in de prijsvorming.

Plan van aanpak

In België is inmiddels een plan van aanpak gemaakt om de situatie te verbeteren. Dan gaat het vooral om de rassenkeuze naar traag groeiende, donkere, kort geschakelde rassen in de herfstperiode. “Dat betekent inleveren op productie en schoningsprestatie, maar ook een betere kwaliteit en houdbaarheid. Per saldo zouden telers daar misschien beter van kunnen worden”, aldus de woordvoerder. “Maar de crux is om te telen wat de markt vraagt. Alleen dat heeft toekomst.”

Volgens inschattingen in België zou er in Europa 2.000 tot 3.000 hectare minder prei geteeld moeten worden om de markt weer gezond te maken.

Markt continu onder druk

Een Nederlandse preiteler analyseert de situatie als volgt: “De preimarkt is ziek. Er wordt momenteel te veel prei geteeld zonder dat er vraag naar is. Daardoor staat de markt continu onder druk. Het speelt ook mee, dat omringende landen steeds meer zelfvoorzienend zijn. Hierdoor missen we een stuk export, wat voorheen altijd voor een opleving van de prijs zorgde. Kortom, er is te veel productie in relatie tot de vraag. Wanneer dit zo blijft voortduren, dan zal dit voor veel preitelers de nekslag betekenen. Er moet immers wel wat verdiend worden, wil de schoorsteen blijven roken.”

Een andere teler waagt te betwijfelen of er in november en december wel minder prei op de markt komt. “Ik voorzie dat eerder in februari/maart, gezien de omstandigheden rond het planten van die prei en de vele neerslag in augustus”, stelt hij.