Politiek hindert echte verduurzaming

De politiek in Den Haag is jaren geleden door de EU op de vingers getikt vanwege haar beleid voor groene energie.

BV Nederland bungelde op energiegebied – het Planet-deel van PlanetProof – vijftien jaar lang onderaan. Om dat weg te werken ging de subsidiekraan open voor meer vergisters, houtverbranding, windmolens, warmtepompen, zonnepanelen, aardwarmte en meer. Dat hielp, Nederland staat niet meer onderaan. In politieke termen heet dat ‘de transitie die nodig is’.

Als glastuinbouw worden we meegezogen in de mallemolen van politiek gemotiveerde keuzes. We laten dan altijd zien dat we flexibel en creatief omgaan met daaruit voortkomende veranderingen en aanpassingen. Maar als ondernemer met glas vraag ik me wel steeds vaker af of we met een overheid die alleen politiek ingestoken ‘kortetermijnoplossingen’ bedenkt, moeten blijven optrekken.

Overheid en lokale politiek lossen geen problemen op

Prima dat we aardwarmte aanboren, maar tegelijkertijd kunnen we geen aanspraak maken op de CO₂ en op de stroom die we voorheen opwekten met een wkk. Stel dat elk glastuinbouwbedrijf vanaf nu voor 100% aardwarmte gebruikt? Dan los je één probleem op, en krijg je er twee voor terug. Daarmee hebben we de kern te pakken: de overheid denkt niet breed en niet voor de lange termijn.

Moeten we met een overheid optrekken die geen echte oplossingen bedenkt?

De recent ingestelde EHG-subsidie voor led-gewasverlichting is ook zo’n voorbeeld: een probleem wordt opgelost, want led is energetisch efficiënt, en rood en verrood licht zijn teelttechnisch zeer effectief. Kortom, de EHG-subsidie sluit aan bij duurzaam produceren.

Maar duurzaamheid gaat ook over ‘People’. Accepteren ons personeel en de omwonenden een (werk)omgeving die gedomineerd wordt door rood en roze? Alsof het vanuit een vliegtuig lijkt dat de Amsterdamse Wallen bezig zijn met een opmars. Is dit wat we willen?

Dan hebben we nog de lokale politiek, die vaak mijlenver van de sector afstaat. Die vooral bezig is met de vraag of de vinkjes wel goed staan, en consequent sloom reageert. (Ik kan er een boek over schrijven.)

Nationaal masterplan nodig

Op wetgevingsniveau voor duurzaamheid komen we niet verder met kortstondige impulsen als energiesubsidies (Planet) of het verplicht houden van inhoudsloze omgevingsdialogen (People). Echte duurzaamheid vraagt een nationaal masterplan waarin centraal staat wie WIJ willen zijn als glastuinbouw Nederland. Zodat we over twintig jaar niet gezien worden als een tweede veehouderijtak met eigen problemen die ons uiteindelijk de das omdoen. Laat onze goedheid en innovatiedrang niet onze valkuil worden.