Plukken, wat geld mee en misschien terugkomen

“We zien wel wat vergrijzing onder de reguliere Poolse arbeidskrachten”, zegt Olav Baltussen van Green Talent. “Zo kwamen we op het idee om contact te leggen met tuinbouwscholen in Polen. Of hun studenten misschien geïnteresseerd zouden zijn in een buitenlandse stage.”

Van een lijstje met vier scholen met een fruitteeltafdeling hapte uiteindelijk alleen de fruitteelt-MBO in Sandomierz toe. Gelegen in het fruitteeltgebied in het zuidoosten van Polen gaan hier bijna alleen maar zonen van fruittelers naartoe om te worden opgeleid tot zelfstandige telers.

Jong en toch ervaren

“Perfecte werkkrachten dus voor in de pluk”, zegt fruitteler Arjan Rijk uit Ovezande. De Zuid-Bevelandse teler heeft vier van de 22 stagiairs op zijn bedrijf rondlopen. “Je merkt dat ze alles al een keertje hebben gedaan en heel snel snappen wat de bedoeling is. En ook dat ze geïnteresseerd zijn in de machines en de installaties die wij hier hebben.”

Drie van de 22 Poolse stagiaires van de fruitteeltschool in Sandomierz. – foto: G&F

Niet dat voor dat laatste heel veel tijd is. De hoofdmoot van de stage is toch gewoon het plukwerk. De 12 hectare peren waren er vorige week al af en van de appels ook de Cox. Nu zijn de Elstar, Jonagold, Golden Delicious en de Goudreinetten aan de beurt.

Geen Engels

Bartek, Sebastian, Lucasz en Lucasz staan er wat zwijgzaam bij. Engels spreken ze niet. Ze hebben de mazzel dat hun stagetuinder zelf een klein beetje Pools spreekt en ze toch graag wat extra kennis en gevoel voor de Nederlandse fruitteelt wil meegeven.

Rijk: “Ze zijn hier vorig weekend een dagje extra naartoe gekomen om het hele bedrijf met alles erop en eraan te bekijken. Ik hoop zo net die extra interesse te wekken zodat er misschien een of twee zeggen: ik ga na aan het einde van mijn studie voor een langere stage van een half jaar of een jaar.”

Cao-loon en gratis onderdak en vervoer

Dat is ook de hoop van Olav Baltussen en directeur Sander Kooij. “Het is ons er niet om begonnen om het hierheen halen van extra goedkope arbeidskrachten. De studenten krijgen gewoon cao-loon en ze hoeven zelfs niet te betalen voor hun onderkomen en het vervoer naar de elf deelnemende telers. Het gaat ons echt om het leggen van een duurzame relaties. We brengen vakmensen in opleiding bij onze klanten. We kunnen het contact met de Poolse school hopelijk uitbouwen. En op algemener niveau komen de Poolse en de Nederlandse fruitteelt hier met elkaar in contact.”

‘Onze grootste concurrent’

Fruittelers Els en Arjan Rijk uit Ovezande. – foto: G&F

Fruitteler Rijk is zelf in 2015 naar Polen geweest. “Wat teelttechniek betreft hebben we niet zo heel veel van ze te leren. Ze hebben daar dezelfde machines als hier, en er lopen adviseurs rond uit Duitsland, Italië en Nederland. Maar wat we wel van ze kunnen leren is handel. Dat maakt de Polen is onze grootste concurrent.”

Er gíngen enorme hoeveelheden appels uit Polen naar Rusland. Nu dat niet meer kan, komen die de Europese markt op. Rijk: “Dat doen ze heel voortvarend. Misschien dat we daar op de een of andere manier, met de nieuwe Poolse contacten die we nu leggen, ook wat van kunnen meepikken. Een adresje om misschien weer wat partijen kwijt te raken.”

Bartek wil wel

Als Green talent medewerkster Alexandra voor de scholieren vertaalt, blijkt met name de roodharige mannetjesputter Bartek wel oren te hebben naar een nadere kennismaking met Nederland. Ze beginnen nu aan het vierde jaar van een vijfjarige opleiding. Dat is wel het jaar dat ze praktijkopdrachten doen, maar langere stages lopen is er niet bij en al zeker niet in het buitenland. Maar als hij klaar is, zou hij zeker langere tijd op een Nederlands bedrijf willen komen werken. Om ook eens ergens anders ervaring op te doen dan alleen maar op het bedrijf van zijn vader.