Foto: Jumbo
Op Nederlandse groente en fruit wordt vaker PFAS gevonden uit bestrijdingsmiddelen. Milieuorganisatie PAN wil strengere eisen voor PFAS-resten op product. De sector wijst erop dat middelen al uitgebreid beoordeeld worden op veiligheid.
Pesticide Action Network Europe (PAN) bracht dinsdag 27 februari een kritisch rapport uit over groente en fruit uit in Nederland. Daarin wordt vaker PFAS aangetroffen. Deze stoffen staan veel in de schijnwerpers omdat ze moeilijk afbreken en negatieve effecten hebben op milieu en gezondheid.
PFAS
Nederlandse groente en fruit bevatten relatief weinig resten van bestrijdingsmiddelen. Dat geldt niet als je alleen kijkt naar de specifieke groep bestrijdingsmiddelen die PFAS bevat. Het aantal vondsten van PFAS op groente en fruit loopt ook op. PAN vond met name PFAS in aardbeien, andijvie, komkommer en paprika. Dat gold in 2021 bij deze producten voor meer dan de helft van de monsters. Voor alle groente en fruit uit Nederland ligt het percentage PFAS-resten op 27 procent van de monsters. Dat is relatief hoog in Europa. Groente bevat minder vaak PFAS dan fruit. Andijvie, komkommer, paprika, maar ook aubergine behoren daarmee tot de uitzonderingen.
Complexe discussie
De discussie over PFAS is complex. De aandacht in de media gaat vooral over giftige PFAS-resten uit de industrie. De PFAS-stoffen uit bestrijdingsmiddelen zijn minder schadelijk, maar krijgen ook in aandacht. De werkzame stof van 5 procent van de in Nederland toegelaten bestrijdingsmiddelen valt onder de PFAS-definitie. De Europese Commissie werkt aan beleid om deze PFAS mogelijk te kwalificeren als zeer zorgwekkende stof.
Risico’s al in toelatingsonderzoek
Het oplopende aantal vondsten van PFAS-stoffen in groente en fruit leidt tot stijgende risico’s voor milieu en gezondheid, stelt PAN. GroentenFruit Huis wijst in een eerste reactie op bestaand middelentoelatingsbeleid, waar deze effecten voor gezondheid en milieu al worden meegenomen. Dit PFAS-rapport herhaalt daarmee eigenlijk eerder residu-onderzoek van de milieuorganisatie, stelt de sectororganisatie.
PAN gebruikt voor zijn rapport officiële overheidsmetingen van resten van bestrijdingsmiddelen op groente en fruit. De bestrijdingsmiddelen met deze PFAS-werkzame stoffen zijn uit de resultaten geselecteerd.
Wat de PFAS-risico’s precies zijn, is niet duidelijk. Geen van deze residuvondsten overschrijden de officiële norm voor resten van bestrijdingsmiddelen (mrl). Bovendien blijkt uit een RIVM-onderzoek uit 2023 dat consumenten veel minder PFAS binnen krijgen via groenten en fruit dan via producten als zuivel, drinkwater en vis. Daarin zijn ook PFAS-resten uit de industrie meegenomen die mogelijk neerdalen op groenten en fruit.
Jan Tygat, toxicoloog aan de KU Leuven relativeert de risico’s. Zo is er geen bewijs dat PFAS kankerverwekkend is, vertelt hij aan Vilt.be. “De risico’s zijn niet zo groot als ze soms worden voorgesteld. Het is goed dat we er aandacht voor hebben, maar we moeten niet overdrijven.”
Met name in aardbei, andijvie, komkommer
In verschillende EU-landen laten metingen zien dat PFAS-vondsten toenemen in groenten en fruit. Toch zijn er uitzonderlijke schommelingen. In Belgische PFAS-metingen werd in 2020 op zo’n 2,3 procent van de groenten PFAS-stoffen aangetroffen, een jaar later was dat 35,6 procent. Dat patroon is in andere jaren ook zichtbaar.
Volgens voorzitter van PAN Nederland Margriet Mantingh kan dat te maken hebben met resistentie en keuze van middelen. Telers weten vaak ook niet dat PFAS in de bestrijdingsmiddelen zit. Het gaat vaak om toevoegingen als fluor om middelen stabieler te maken.
Beheer
WP Admin
Bewerk bericht