Perspectief en zelfvoorziening onder druk in Duitse tuinbouw

Duitse plannen voor middelenreductie in de teelt slaan de plank mis, vindt de Duitse tuinbouw. Fruitteelt verliest perspectief en telers zullen risicoteelten uit hun plannen halen als voorstellen doorgaan.

Dat stelt de Duitse telersorganisatie ZVG in een discussiestuk. De sector is teleurgesteld in de plannen van het Duitse ministerie van landbouw. Biologisch is geen alternatief op dit moment en een middelenreductie van 50 procent onmogelijk.

De telersorganisatie ZVG wijst er p dat biologisch nu geen alternatief meer is voor gangbaar. Het bio-aandeel van 15 procent in de groenteteelt zal niet meer snel stijgen, omdat de consumenten er nu niet meer voor willen betalen. Ook is het beeld bij de teelten te verschillend om uit te gaan van een groei naar 30 procent in 2030. In 2023 werd wel 15 procent van de groente biologisch verbouwd, maar dat komt door uitschieters als pompoenen. Bij asperge, het grootste teeltareaal in Duitsland, is dat bio-aandeel maar 8 procent. In fruitteelt is hetzelfde beeld. Bij appels is 24 procent biologisch geteeld, maar bij aardbeien is dat slechts 2,6 procent. Gezamenlijk is dat 17,9 procent, maar voor veel teelten is het lastiger om te groeien, stelt ZVG.

Goed kijken naar gebruik koper in bioteelt

Bovendien vindt ZVG dat ook kritisch moet worden gekeken naar het gebruik van koper en de daarmee samenhangende kopervorming in de bodem en het effect op bodemorganismen ‘als het gaat om het verhogen van de biologische teelt’.

Als de overheid de plannen doorzet om gebruik van chemische middelen fors terug te dringen, leidt dat tot een brede afname van de zelfvoorziening van Duitsland. Veel telers zullen onzekere gewassen uit de teeltplanning halen. Dit is helemaal buiten beschouwing gelaten in het Toekomstprogramma van Gewasbescherming. Dat is compleet onrealistisch, stelt de sector. “Het weerspiegelt dus in het geheel niet de realiteit van de tuinbouwbedrijven waarvoor het ministerie verantwoordelijk is.”

Met de aanpak van het versterken van alternatieve producten richt het Duitse ministerie zich eenzijdig op alternatieve, biologische en laag-risico producten. In principe steunt de ZVG de inspanningen om het aanbod van chemisch-esthetische gewasbeschermingsmiddelen uit te breiden met alternatieve middelen. Momenteel zijn biologische gewasbeschermingsmiddelen of gewasbeschermingsmiddelen met een laag risico echter slechts voor ongeveer 2% van de toepassingsgebieden beschikbaar.

Exportmarkten in gevaar

Als chemische middelen niet meer beschikbaar zijn, komen bovendien exportmarkten in gevaar. Voor export naar derde landen is meestal 100 procent plaagvrijheid vereist, wat niet veilig kan worden bereikt met alternatieve producten. Dit moet ook aan de orde komen in het toekomstige programma voor gewasbescherming, vindt de sector.

Met name het verbod op glyfosaat in waterbeschermingsgebieden is onnodig, stelt ZVG. De gevreesde bedreiging van de biodiversiteit kan niet wetenschappelijk worden bewezen, ‘althans niet voor de verzorging van boomstroken in de fruitteelt’. “Omdat de tussenstroken altijd groen blijven, wordt slechts 30% van het totale areaal in de fruitteelt behandeld met herbiciden.”