Peenteler: normale oogst ondanks bizar droog jaar

Eriks houdt van kleur, zo blijkt uit zijn bouwplan. Oranje, paarse, witte en gele peen groeien in zijn grond. Daarnaast ook rode, gele en de roodwitte Chioggia-biet. Peen is waar we echter voor komen. De vraag naar kleurenpeen groeit gestaag en Eriks speelt daar met zijn team op in.

Medio oktober staat de haspel nog op de percelen en dat zegt heel veel: de wortelen moeten nog groeien. “Bizar. Dit is tegen al mijn principes in”, zegt Eriks enigszins protesterend, maar hij heeft geen keuze dit jaar.
_{Lees verder onder de foto‘s}

De peenoogst is door de bijzondere opstandigheden van dit seizoen enkele weken vertraagd. Eriks verwacht een normale opbrengst. – Foto’s: Lex Salverda

Beregenen in andere jaren nooit een item

Op deze opdrachtige kleigrond, onder de rook van het Noord-Hollandse Schagen, is beregenen eigenlijk nooit een item. Het liefst laat hij de wortels hun eigen gang gaan. Deze zomer moest hij 5 tot 6 keer met de haspel rond. En half oktober opnieuw.

“Deze maand hoor je zeker niet meer te beregenen, maar het is gewoon te droog. Voorlopig staat er geen regen bij de voorspellingen. Dus geef ik nog 10 millimeter om de peen te verwennen. Niet te veel, want dat kan leiden tot ziektes als ringrot als het toch gaat regenen. Het gewas moet ook niet te hard groeien, want dan kan het gaan scheuren. Stilstand moeten we eveneens voorkomen, want dat is achteruitgang.”

_{Beweeg over de iconen op de foto voor meer info en beelden.}

Normaal gesproken was de teler half oktober aan de oogst begonnen, maar dat moment is door de omstandigheden 2 tot 3 weken vertraagd. “We rooien als het gewas er klaar voor is. De grondtemperatuur is bovendien nog veel te hoog. Dan moeten we te veel koelen en loop je risico op schade en dus invalspoorten voor rot. Het product is nog te kwetsbaar.”

Kwaliteit controleren

Op de een van zijn percelen rond het bedrijf trekt Eriks gele wortels uit de rug. Aan de vorm is te zien dat ze het niet makkelijk hebben gehad, een aantal wortels kronkelt wat.

Een stukje verder pakt Eriks de schop achteruit de auto om de paarse penen te laten zien die daar groeien. Ze zitten heel vast in de grond door de droogte. Dankzij die omstandigheden zijn ze echter ook mooi lang gegroeid. Mooi product, die paarse wortel. Hij ziet er robuust uit en in de keuken zijn er met die kleur leuke dingen te doen. Hij is knapperig en smaakt minder zoet dan oranje peen.

De kwaliteit controleert hij in één snelle beweging: tsjak, hij hakt de wortels doormidden met zijn schop en die dwarsdoorsnede zegt hem veel. “Kijk die is nog geel van binnen en dus nog niet uitgegroeid”, legt Eriks uit. De andere wortels zien er goed uit. “Aan paarse peen zie je uitwendig niet zo gek veel, dat gewas tekent niet zo snel. Dat is in lichte peen wel anders.”

We konden vorig jaar niet bewijzen dat er 80 millimeter binnen 24 uur was gevallen

Eriks is relaxed onder het extreme seizoen. “Ik heb niks te klagen”, zegt hij vanachter een bak koffie aan zijn grote eettafel. “Vorig jaar is 11 hectare verzopen door de vele regen in september. De brede weersverzekering keerde niets uit. We zoeken nu naar een andere maatschappij, want dat viel vies tegen. We konden niet bewijzen dat er 80 millimeter binnen 24 uur was gevallen. Dat is ook nogal lastig als het weerstation waar zij vanuit gaan op een andere plek staat.”

Met droogte zelf sturen

Peen is een dure teelt, zeker de bijzondere soorten waar Eriks het van moet hebben. “Dan heb ik liever deze droge omstandigheden. Dan kun je zelf sturen. Uiteindelijk verwacht ik prima opbrengsten. Met meer werk, dat wel. Al zijn de verschillen wel veel groter. Dat zit ’m volledig in de grondsoort, houdt het perceel voldoende vocht vast of niet.”

Eriks benadrukt dat de strijd nog niet is gestreden. “Bloemen aan de finish. Het is zo’n raar jaar en met die bijzondere rassen weet je het ook nooit. Als je naar het loof kijkt, staat het er allemaal mooi op. We hebben altijd veel werk aan de onkruidbestrijding. Het laatste stuk van het seizoen doen we dat met de hand. Dit seizoen was sowieso onkruidrijk. Zwarte nachtschade was echt lastig.”

Positief is dat de droogte goed is voor de bodemstructuur. Door op tijd te spuiten zijn ziektes onder de duim gehouden. Alleen die wortelvlieg is een lastige, zegt de Noord-Hollander. “Zal door de warmte komen. De druk is bijzonder hoog dit jaar.”

Peen in een zakje leveren, dat gerouwdouw, laat ik graag aan anderen over

Eriks verwerkt de groente zelf. Wassen, snijden, koelen, verpakken. Jaarrond levert hij aan diverse afnemers, zoals de snijderij en voor de verwerking tot sap. “Peen in een zakje leveren, dat gerouwdouw, laat ik graag aan anderen over. Ik vind het leuk om wat extra’s te doen met het product.”

De verwerking – wassen, snijden, koelen en verpakken – doet Eriks zelf. “Ik vind het leuk om iets extra’s te doen met het product.”

Naast zijn eigen peenareaal van zo’n 60 hectare – waarvan de helft C-peen voor de bewaring, 20 hectare geel, 6 hectare paarse peen en 1 hectare wit – laat hij evenveel op contract telen in de Noordoostpolder. “De afspraken voor de afzet liggen vrij vast; kostprijs met een plus.”

6.000 kisten staan in de eigen koeling en nog een 6.000 kisten extern in bewaring. Zodra ze nodig zijn, worden ze gespoeld. Flexibiliteit is het sleutelwoord op dit bedrijf. “Van de variëteiten moeten we het hebben, dat is onze specialiteit en daardoor hebben we veel werk. Als er vraag naar is en het past ons dan draaien wij.”