‘Patenten? De tomaat is van ons allemaal!’

Het Europees Parlement heeft vandaag een resolutie aangenomen tegen patenten op natuurlijke planteneigenschappen.

Een van de Europarlementariërs die de kwestie op de agenda zette is VVD’er Jan Huitema. “Dit is een duidelijk politiek signaal van het Europees Parlement. Een monopolie op ons groente en fruit moeten we voorkomen. De tomaat is van ons allemaal!” aldus de liberaal deze week in Brussel.

Wezenlijk biologische processen

Het leek erop dat dit soort octrooien al van de baan waren toen het Europees Octrooi Bureau (EOB) besloot om per 1 juli 2017 geen octrooi meer te verlenen op planten met eigenschappen die ‘het product zijn van wezenlijk biologische processen’. Dat gebeurde nadat het Europees Parlement in 2016 ook al een breed gedragen resolutie aannam tegen eerder verleende patenten op een nieuw paprikaras en een nieuwe broccolivariant.

De kous af

In november 2016 publiceerde de Europese Commissie een document waarin het zegt dat het nooit de intentie is geweest de mogelijkheid te geven natuurlijke eigenschappen van planten en producten voortgekomen uit klassieke veredeling te patenteren. Vervolgens hebben alle Europese landen zich achter deze lezing van de Commissie geschaard.

Maar in december 2018 wees de Technische Kamer van Beroep van het octrooibureau het eigen besluit van juli 2017 af. Want in strijd is met het Europees Octrooiverdrag. Daarop is gevraagd aan Grote Kamer van Beroep van het EOB om definitief een uitspraak te doen. In die ultieme beroepsprocedure kunnen belanghebbenden voor 1 oktober 2019 hun bezwaren kenbaar maken bij de Grote Kamer van Beroep van het EOB. De nu aangenomen resolutie van het Europees Parlement fungeert als zodanig.

Scheiding der machten

Dat de Europese politiek – de hoogste Europese wetgevende instanties – toch niet altijd het laatste woord heeft, was dus al duidelijk, getuige het feit dat er nog een Technische Kamer én nu weer die Grote Kamer naar aan het kijken is. Dat hoort ook zo in een systeem met scheiding der machten. Als zittende wetgevers een eerdere wet opnieuw willen uitleggen en daarbij roepen ‘dat het nooit de bedoeling was…’ dan snijdt dat juridisch gezien niet per se hout.

Nieuwe duidelijker wet

Tenzij via nieuwe juridische slingerpaadjes die Grote Kamer van Beroep alsnog de zin gaat doen van de huidige dames en heren politici in Brussel, zal er gewoon een nieuwe, duidelijkere wet moeten komen die alsnog een stokje steekt voor dit soort patenten. Waarna het aan de techneuten én de juristen van de zaadbedrijven is om weer hun eigen nieuwe slingerpaadjes te vinden waarlangs ze hun dure onderzoek weer wél met patenten kunnen beschermen.