‘Patent, geen patent, toch patent op plantveredeling’

Het Europees Octrooibureau is er nog altijd niet uit. Zijn patenten op klassiek veredelde planten toch mogelijk?

Eind 2016 paste de EU de regels over patenteerbaarheid van planten aan ten gunste van het kwekersrecht. Het octrooibureau volgde en schoot vorige maand op basis van die nieuwe lijn het patent van Monsanto, nu Bayer, op de broccoli met extra lange steel af.

Maar wie langs de nieuwbouw in Rijswijk rijdt weet: het huis van het Europees Octrooibureau heeft meerdere kamers. Met niet allemaal dezelfde lezing van regels, reglementen en richtlijnen. Zo is nu de Kamer van Beroep van hetzelfde octrooibureau tot een uitspraak gekomen over de wittevliegbestendige paprika van Syngenta.

Paprika eerst niet en nu weer wel patenteerbaar

Die paprika zou nu toch weer wél patenteerbaar zijn, aldus die Kamer. Dat meende het Europees Octrooibureau in mei 2013 ook al. Terecht vond en vindt Syngenta, want naast klassieke veredeling was er nog wel wat meer voor nodig om het gen dat de weerbaarheid tegen witte vlieg bevat uit een wilde variant te kunnen overbrengen naar nieuwe rassen.

Louter de via het kwekersrecht geregelde eigendomsbescherming zou volgens Syngenta onvoldoende zijn om de investering in dit hoogtechnologische onderzoek terug te verdienen. Syngenta hoopte vanaf 2016 met dat terugverdienen te kunnen beginnen. Maar eind 2018 zit het nog steeds vast in juridische beroepsprocedures.

Versnelling veredeling teniet gedaan

Of de uitspraak van de Kamer van Beroep nu dan inderdaad tot een definitief patent gaat leiden, is nog maar de vraag. Nationale regeringen, de EU en allerlei nauw betrokken brancheverenigingen, zoals in Nederland Plantum en Bionext, zijn alvast tegen. Helder is sowieso dat de versnelling, die al die tot op genniveau verfijnde technologieën kunnen betekenen voor het veredelingsproces, door de juristen voorlopig weer volkomen teniet wordt gedaan. Open uitwisseling van kennis en gevonden eigenschappen zijn daarmee al jaren het voornaamste slachtoffer.