De discussie over wie verantwoordelijk is voor hoge voedselprijzen kan alleen opgelost worden als supermarkten verplicht de marges publiceren. Die eis zou ook moeten gelden voor producenten. Ook zou voor onder meer groenten en fruit, maar ook brood, een prijsplafond moeten komen.
Het zijn twee van de zeven maatregelen die voedingswaakhond Foodwatch voorstelt om beter in te kunnen grijpen bij hoge prijzen. De stijging van de voedselprijzen ligt sterk onder de aandacht. Sinds de energiecrisis is voeding (A-merken) 40% duurder geworden. Een verdere stijging wordt voorzien door de dreigende handelsoorlog.
Naast het openbaar maken van marges, pleit Foodwatch voor maximale prijzen voor essentiële boodschappen zoals brood, maar ook groente en fruit. “Zo voorkom je dat mensen tijdens een crisis de hoofdprijs betalen voor hun dagelijks eten”, schrijft Foodwatch. Foodwatch wil verder dat de btw op groenten en fruit wordt afgeschaft en dat reclames voor ongezond voedsel wordt verboden.
De voedselwaakhond reageert op de hoorzitting in de Tweede Kamer vorige waar politiek supermarkten en grote voedselproducenten als Unilever en Nestlé aan de tand voelden. Voor Foodwatch is het onbestaanbaar dat multinationals miljarden winst maken over de rug van consumenten en dat zij in andere landen voor lagere prijzen verkopen.
Margevergelijking ‘niet fair’
Met name voedingsproducenten vinden dat het vergelijken van marges tussen supermarkten en producenten niet eerlijk is. De producenten hebben minder volume en investeren meer in innovatie. De beste vergelijking is wat er onder de streep door aandeelhouders wordt verdiend. Dan is het rendement bij Nestlé en Unilever circa 3,5%. “Misschien net iets meer dan als je het op de bank zet, maar je loopt er wel meer risico voor”, stelde financieel directeur Rob Trompetter van Nestlé Nederland. In dat debat bleek ook dat de meeste supermarkten die marges onder de streep niet halen en op ongezonde marges acteren.
In dat debat werd door supermarkten en producenten uitgelegd hoe de inkoopmarkt werkt. Prijsverschillen tussen landen kunnen verschillende oorzaken hebben. Nederlandse btw of suikertaks spelen daarin ook een rol. Dat AH een potje appelmoes in Nederland voor € 2,09 verkoopt en in België voor € 0,89 komt juist weer door een prijsstelling van concurrent Colruyt die AH volgt. “Hoe ze het doen, weten we niet. Misschien kopen we niet goed in, maar we hebben besloten die prijs te volgen in België”, zei Constantijn Ninck Blok. directeur merchandising & formats bij AH.
