Onverzekerd

Is de enorme schade door regen en door hagel in Brabant en Limburg nu onverzekerbaar of alleen maar onverzekerd? Een belangrijk verschil, wanneer de boeren, tuinders en hun LTO roepen om de Wet tegemoetkoming schade (WTS) bij rampen en staatssecretaris Van Dam die boot namens het kabinet afhoudt.

De WTS is tot nu toe slechts drie keer van toepassing verklaard, alle drie de keren vanwege een overstroming. Hemelwater en hagel, daar kun je tegen verzekeren, dat telt niet. Wel liet Van Dam weten allerlei regelingen te willen inzetten om allerlei nevenschade en andere vervelende effecten tegen te gaan.

Niet privaat te regelen

Het kabinet is terecht zuinig op de bijeengespaarde belastingcenten en wil die niet besteden aan zaken die privaat geregeld kunnen worden. Maar soms zijn zaken niet privaat te regelen. Dat blijkt al uit het feit dat de brede weersverzekering toch door de overheid ondersteund wordt. Dat dan nog de premie te hoog is ten opzichte van het risico dat er door wordt gedekt en boeren en tuinders er voor kiezen zich niet te verzekeren, wijst op een modern maatschappelijk gebrek.

Uit de markt pijzen

De alomtegenwoordige vrije markt, die al decennia het eerste en laatste neoliberale antwoord is op elk economisch vraagstuk, werkt niet als de werkelijke maatschappelijke kosten en de werkelijke risico’s van voedselproductie moeten worden berekend. Ja, je kunt ze wel berekenen. Maar boeren en tuinders kunnen ze niet dóórberekenen in hun prijs. Er zijn immers altijd legio collega-producenten die bereid zijn de werkelijke kosten, die je zou moeten maken om dit soort risico’s af te dekken, dan maar níét te maken. En meestal gaat dat goed en kunnen ze hun tomaten, aardbeien of peren onverzekerd en wel toch heel op de markt brengen. De vrije keus zich te verzekeren of niet veroordeelt dan eenieder om het risico maar te nemen. Het alternatief is immers dat je jezelf uit de markt prijst.

Vrije keuze wringt

Ondernemers, boeren en tuinders niet in de laatste plaats, zijn dol op vrije keuze. Maar klagen ook massaal over de hardheid van de vrije markt. Soms wringt dat.