Onkruid nieuw zorgenkindje witlofsector

Lange tijd was de afzet het grote zorgenkindje voor de witlofsector. Daarin lijkt inmiddels wel verandering te zijn gekomen. Een andere grote zorg is ervoor in de plaats gekomen: hoe blijven we het onkruid de baas nu de chemische aanpak steeds moeilijker wordt?

Ulko Stoll van Vollegrondsgroente.net schetste als start van een middag van het Witlofplatform de situatie rond de herbiciden in de witlofwortelteelt. “Voor Bonalan valt het doek, wel is de toelatingshouder bezig met een nieuwe toelatingsaanvraag voor de actieve stof in Bonalan, maar dat is dan een andere formulering. In die aanvraag staat ook witlof, maar in welke fase de toelatingsprocedure zit, is onduidelijk. Verder eindigt ook de toelating van Safari. Voor dat herbicide hebben we geen alternatief.” Bij als zodanig benoemde knelpunten is een laatste mogelijkheid de zogenaamde ‘transitievrijstelling’. “De minister en het Ctgb kunnen die verlenen, maar in de praktijk is dat nog nooit gebeurd.”

‘Versnelde’ toelating

Iets positiever was Stoll over de uitkomsten van een door de witlofcoöperatie Witcop UA opgezette en gefinancierde, al twee jaar lopende, herbicideproef met daarin vier in witlof (nog) niet toegelaten middelen. “Eentje is té fytotoxisch, maar drie daarvan bieden perspectief. Eentje daarvan zit nog in de herregistratieprocedure, twee zijn daar inmiddels doorheen. Het vervolgtraject bestaat uit nog een aparte beoordeling per lidstaat. In Nederland zou dan daarna voor die twee middelen een KUG-aanvraag kunnen volgen voor een ‘versnelde’ toelating. Alleen betekent ‘versneld’ in dit geval ‘over anderhalf jaar’. Een eventuele toelating voor dat derde middel laat dus nog langer op zich wachten.”

Carbon Robotics

Waarmee Stoll de vinger op de zere (chemische) plek heeft gelegd als het om de aanpak van onkruid gaat. Dat betekent zoeken naar alternatieven, en die kwamen op het Witlofplatform dan ook voorbij. Zo presenteerde Rob van Dijck van LMB Rovadi uit Ysselsteyn als dealer de laserwieder van Carbon Robotics. Van deze selectief werkende laserwieder lopen er in de getrokken versie inmiddels drie in Nederland, elders in Europa zes en wereldwijd gaat het om zeventig robots. Ze werken in ruim 100 verschillende gewassen.

De ontwikkeling van de autonoom rijdende elektrische versie heeft de fabrikant voor nu ‘geparkeerd’, omdat dertig CO₂-lasers van 150 watt nogal wat stroom vragen, waardoor de capaciteit te beperkt is. De getrokken versie krijgt zijn stroom via een aggregaat voorop de trekker. De lasers kunnen gezamenlijk 5.000 onkruiden per minuut ‘afschieten’ met een nauwkeurigheid tot op 1 millimeter van de cultuurplant. Het ‘afschieten’ is in feite het wegbranden van het groeipunt om zo het onkruid met zo min mogelijk energie te kunnen doden.

Prijskaartje tempert enthousiasme

De robot bevat 42 hoge resolutie camera’s en 152 ledlampen met een lichtintensiteit die vier keer feller is dan het zonlicht. Dat maakt het mogelijk dag en nacht met de robot te kunnen werken. Spiegels zorgen ervoor dat er zo min mogelijk onkruiden aan de cameraherkenning ontkomen en ze verhogen de capaciteit, omdat er op die manier sneller gereden kan worden. Volgens de fabrikant is de capaciteit van de robot vergelijkbaar met het werk dat 75 handwieders in die tijd verrichten en zit de capaciteit op 1 tot 3 hectare per uur. De werkbreedte is zes meter. Gezien het gewicht van 4 ton en de elektrische aandrijving via een generator, vraagt de robot een trekker van minimaal 100 pk. Enthousiast over de getoonde prestaties waren de aanwezige witloftelers zeker, maar het prijskaartje van circa € 1,4 miljoen temperde dat enthousiasme toch enigszins …

Robot One

Voor de onkruidbestrijding is het mogelijk de Robot One uit te rusten met CO2-lasertechnologie.

Dan is de Robot One van Pixelfarming Robotics met een investering van iets minder dan € 300.000 een stuk goedkoper. Deze robot werkt wel autonoom en daarom moet er wettelijk gezien binnen 500 meter iemand bij de robot aanwezig zijn. Robot One bezit tien multifunctionele armen en veertien camera’s met beeldherkenning. De armen zijn zo in te stellen dat ze in de plantrijen, tussen de plantrijen of plaats-specifiek hun werk doen. Voor de onkruidbestrijding is het mogelijk de robot uit te rusten met CO₂-lasertechnologie. Het gaat dan om lasers van 100 watt die hun waarde hebben bewezen in de machine-industrie. Ze werken nauwkeurig tot op 2 à 3 millimeter van de cultuurplant. Pixelfarming Robotics heeft een programma ontwikkeld om de robot snel voor specifieke situaties het verschil te leren tussen enerzijds de bodem en de geteelde cultuurplanten en anderzijds tussen de cultuurplanten en te bestrijden onkruiden.

Daarnaast, zo gaf Geert Hermans van Pixelfarming Robotics aan, is het ook mogelijk om met deze robot plantspecifieke behandelingen uit te voeren als het gaat om bemesting, gewasbescherming of water geven. Daarnaast is deze robot met behulp van AI-techniek inzetbaar voor scouting (van ziekten) of het tellen van planten, bijvoorbeeld bij de opkweek van preiplanten. Je moet het de robot alleen wel leren.

Vijf functionaliteiten

Om met de robot aan de slag te gaan, zijn er volgens Hermans als het om personeel gaat vijf functionaliteiten nodig. Dat hoeven niet per se vijf personen te zijn, een persoon kan meerdere functionaliteiten beheersen. Daarbij gaat het om een teler, een operator, een technicus, een machinebeheerder en een data-analyticus. Pixelfarming Robotics biedt cursussen aan voor telers die zelf met de Robot One willen gaan werken. Na de cursus volgt er een traject van twee jaar met ondersteuning vanuit Pixelfarming Robotics om het helemaal in de vingers te krijgen. In 2024 zullen er voor in de praktijk maximaal tien gebouwd worden. In Nederland loopt er onder andere een bij een knolselderijteler en een bij een preiteler. In Denemarken en Duitsland loopt er eentje bij telers van babyleaf.

Werkcapaciteit

De Robot One is modulair opgebouwd en de uitvoering kan met zowel lasers als multifunctionele armen. Tien armen doen bij het onkruid wieden het werk van vijf personen op een wiedbed. Daarnaast zijn er geen kosten meer voor de inzet van chemische middelen en voor brandstof, want deze robot is elektrisch aangedreven via zonnepanelen die tijdens de werkzaamheden ook bijladen. De werkbreedte is variabel tussen 1,80 en 3,60 meter. De capaciteit is afhankelijk van de omstandigheden en de werkzaamheden, maar komt gemiddeld uit op zo’n hectare per uur. De robot komt in aanmerking voor Nederlandse en Europese subsidies en stimuleringsprogramma’s.