‘Onderschat Brexit niet’

Terwijl in Nederland de laatste hand aan een nieuw kabinet wordt gelegd, was ik in Schotland voor allerlei vergaderingen over Europese onderzoeksprojecten. Binnen de bijeenkomsten ging het over onderzoek, erbuiten ging het maar over één ding, de Brexit. Dat is overal in het Verenigd Koninkrijk een groot onderwerp, maar helemaal in Schotland, omdat die in meerderheid niet uit de Europese Unie wilden. Met een paar dagen vergaderen en treinreizen had ik alle kans de lokale en de nationale kranten door te nemen.

Brexit zonder akkoord

Ook die gingen vooral over Brexit. In de kranten stonden de onderhandelingen met de EU centraal, die vast lijken te zitten. Er werd volop gespeculeerd over een Brexit zonder een akkoord, een harde Brexit, waarbij geen nieuwe afspraken met de EU worden gemaakt over handel. Engeland zit dan in dezelfde positie als Egypte of Brazilië waar het om import en export uit en naar de EU gaat. Dat zou een grote slag voor de Britse economie zijn. En voor exporterende landen als Nederland zou dat ook niet goed zijn.

Beeld: ANP

Rabobank

Rabobank heeft recent geschat wat de effecten kunnen zijn. Voor het Verenigd Koninkrijk zou het volgens de Rabo-rekenaars om bijna een vijfde van het nationaal inkomen gaan. Bij ons zou het een jaar zonder economische groei betekenen. Dat het nationaal inkomen van de Britten met een vijfde zou afnemen, lijkt me veel te hoog. Dat soort afnames zie je in oorlogen, niet in handelsconflicten. Maar dat een Brexit zonder akkoord een groot probleem zou zijn, voor de Britten en voor onze land- en tuinbouw, is zeker waar. Daarom is in het Britse parlement een discussie ontstaan of er nu al niet voorbereid moet worden op zo’n Brexit zonder akkoord. Zonder zo’n voorbereiding wordt er chaos verwacht, en chaos kan er toe leiden dat de regering dan geen Brexit meer wil.

Rooskleurig beeld

In de gesprekken aan tafel ging het hier niet over. De mensen die ik bij dergelijke gelegenheden spreek zijn hoog opgeleid, werken bij universiteiten, reizen veel, kennen Europa, en ze zijn voor hun onderzoeksgeld sterk afhankelijk van Europese fondsen. Die mensen willen geen Brexit en hebben die nooit gewild. Zij verwachten, of hopen, dat de Brexit er helemaal niet komt, en dat het achteraf alleen maar een nachtmerrie was. Kranten en mensen waren het over één ding wel eens, namelijk dat in de onderhandelingen de EU veel meer moet toegeven, wil er een akkoord worden bereikt. Mij dunkt dat ze daarmee hun onderhandelingspositie zwaar overschatten. De Britten willen eruit, Europa zit er niet op te wachten. Het is heel gevaarlijk als een van de twee partijen de eigen positie veel te rooskleurig inschat. Want de kans op een akkoord is dan een stuk kleiner. En dat zou slecht nieuws voor de Nederlandse land- en tuinbouw zijn.