‘Onafhankelijke vakpers is hard nodig’

Na 26 jaar als vakredacteur bij Groenten & Fruit ga ik met pensioen.

De tuinbouw zit me al 65 jaar in het bloed en zal er wel niet meer uit gaan. Soms vragen mensen hoe je zo lang in deze sector kan werken. “In zo’n innovatieve sector gaan veranderingen snel en valt er altijd veel te schrijven”, zeg ik dan. “Al wordt onafhankelijkheid niet altijd gewaardeerd.”

Censuur

In 1993 was iedere tuinder abonnee, via verplicht veilinglidmaatschap. In de wandelgangen heette het Centraal Bureau van Tuinbouwveilingen (CBT) ook wel ‘het Politbureau’. De eerste artikelenserie over de opkomst van de Spaanse tuinbouw van mijn hand was aan hun aandacht ontsnapt. Anders zou het zeker gecensureerd zijn, zei een lid van het managementteam. Het door mij geschetste beeld was ‘te verontrustend’. Spanje was steevast weggezet als onderontwikkeld. Dat het via modernere pakstations, klantgerichtheid en EU-lidmaatschap Nederland de loef afstak, was ‘ondenkbaar’, erover schrijven taboe.

Moeilijke jaren

Moeilijke jaren volgden. Maar de sector knokte zich terug: de afzet werd moderner, producten smakelijker en gevarieerder. Er kwamen convenanten voor gewasbescherming en energie. Geen klagende tuinders, maar aanpakkers met zelfgekozen punten op de horizon. Ik mocht daar middenin bewegen en zocht naar manieren om bij te lichten met nuttige informatie en nieuwe inzichten.

Op teeltgebied zijn grote stappen gezet

Buitenlandse excursies openden de ogen voor ongekende schaalgrootte en internationalisering. Nederlandse tomatentelers wisten Spanje uiteindelijk terug te dringen, een enorme prestatie. Op teeltgebied zijn grote stappen gezet. De energie-efficiëntie is in 26 jaar bijna verdrievoudigd. Biologische gewasbescherming was toen vaak ‘onmogelijk’, nu komt residuvrij telen in beeld. Prachtige voorbeelden van maatschappelijk verantwoord ondernemen mocht ik bezoeken.

Open kennisuitwisseling

Maar resultaten uit het verleden … Het fundament van de successen is in verval. Open kennisuitwisseling tussen telers wordt schaars. Kennisontwikkeling en -overdracht is steeds meer commercieel gekleurd. Korte termijn- en machtsdenken overrulen het algemeen belang. Nieuwe taboes verschijnen. In zo’n wereld is onafhankelijke vakpers hard nodig. Gelukkig hebben we die nog. Ik wens Groenten & Fruit en de sector nog vele vruchtbare jaren toe. Dank voor het vertrouwen.