NVWA inspecteerde bonenpercelen mogelijk ongevraagd op Cff   

Het lijkt er op dat Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) afgelopen zomer zelf percelen met sperziebonen heeft bezocht en betreden om te speuren naar symptomen van de gevreesde bacterieziekte Cff.

Sperziebonentelers meldden eerder al dat ze mensen gezien hebben (op eigen percelen) die leken te inspecteren. Die meldingen zijn bekend bij Cees Geven, directeur van telersvereniging De Schakel. Hij zei dat eind oktober, toen bekend werd dat zware maatregelen zijn opgelegd voor percelen waar de bacterieziekte Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens (Cff) is vastgesteld. Het gaat om een Q-organisme, waardoor de NVWA beleid moet uitzetten om de bacterie uit te roeien.

Wettelijk toegestaan

Mogelijk zijn om die reden inspecteurs voor onderzoek op percelen geweest en was de eigenaar niet op de hoogte, zegt NVWA. “Als algemene regel streven de inspecteurs van de NVWA ernaar om voorafgaand aan het betreden van landbouwpercelen de gebruiker daarvan in kennis te stellen. Het kan echter voorkomen dat dit niet tijdig lukt en er in het belang van de voortgang van de werkzaamheden en het zo snel mogelijk in kaart brengen van fytosanitaire risico’s, voor wordt gekozen om dan zonder voorafgaand contact toch een inspectie op een landbouwperceel uit te voeren.” Wettelijk is dat ook toegestaan, stelt de NVWA.

Voor Geven was die besmetting een verrassing. Hij kende de reden van de inspecties dus niet. De NVWA heeft door tracering van een besmette zaadpartij mogelijk gericht gezocht naar verschijnselen van de ziekte. De vondst is ook niet gedaan bij één van de telers van De Schakel.

Bufferzone 100 meter

In de gemeente Altena (Noord-Brabant), nabij de Biesbos, zijn in september planten (inclusief wortels) op drie percelen vernietigd en mag er twee jaar geen vlinderbloemig gewas geteeld worden. Ook niet in een bufferzone van 100 meter. De NVWA moet alles op alles zetten om de uitbraak in te dammen en de bacterie op Nederlands grondgebied uit te roeien.

Begin september stelde de NVWA voor het eerst een uitbraak vast van de quarantaine-bacterieziekte Cff in drie sperziebonenvelden in Altena. Ondertussen lijkt het spoor te leiden naar besmet zaad uit de Verenigde Staten, een belangrijk herkomstgebied voor zaad. Een teeltverbod op een besemt perceel lijkt uniek in de groenteteelt. In de aardappelteelt is daar met bruinrot wel veel ervaring mee.

De bacterie Cff is al ruim honderd jaar een belangrijke verwelkingsziekte in de bonenteelt in de Verenigde Staten. De frequentie varieert sterk per jaar, afhankelijk van de lokale weersomstandigheden en controlemaatregelen. De bacterie gedijt vooral goed bij warme vochtige zomers.

Importbemonstering

Een maand na de eerste melding van Cff heeft de NVWA nog geen nieuwe vondsten gemeld, naast de drie percelen in Altena, waar gezaaid is uit één besmette zaadpartij. De NVWA richt zich vooral op importzaad, laat de NVWA weten. “De geplande importbemonstering vindt plaats vanaf begin 2025. Daarbij wordt een gedeelte van de zendingen bemonsterd, ongeacht het land van herkomst. Er zijn geen landen die buiten deze monitoring vallen.