Nu beleid maken voor toekomstige selectie werkers van buiten EU

Nederland moet nu voorsorteren op het goed gereguleerd toelaten van arbeidsmigranten buiten de EU. De huidige kennismigrantenregeling en de Wet arbeid vreemdelingen (Wav) voldoen daarvoor niet.

Dat stelt de Adviesraad Migratie in het rapport Afgewogen arbeidsmigratie, dat op 10 september is gepresenteerd aan minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De aard en omvang van de arbeidsmigratie zijn nu te veel bepaald door de vraag van werkgevers en houden te weinig rekening met de maatschappelijke behoeften, aldus de raad.

De Adviesraad Migratie ziet een systeem voor zich dat alle plussen en minnen van arbeidsmigratie tegen elkaar afweegt op de meetlat van brede welvaart. Voor nut en noodzaak van het werk waarvoor arbeidsmigranten mogen komen, moeten niet alleen economische, maar ook ecologische en maatschappelijke indicatoren gelden. De huidige kennismigrantenregeling is alleen gebaseerd op de hoogte van het salaris, zonder met andere maatschappelijke effecten rekening te houden.

Midden- en Oost-Europa vergrijzen sneller

In het adviesrapport kijkt de raad buiten de grenzen van de EU, omdat het beschikbare potentieel aan Europese arbeidsmigranten snel gaat opdrogen. “De Midden- en Oost-Europese landen vergrijzen nog sneller dan Nederland. Daarom zal arbeidsmigratie van buiten de EU steeds belangrijker worden.”

Nu nog oneigenlijk doordetacheren

Eerder dit jaar schreef de Adviesraad Migratie een vernietigend rapport over het doordetacheren van derdelanders met gebruikmaking van de A1-verklaring. De Nederlandse Wet arbeid vreemdelingen en de Europese detacheringsrichtlijn bieden nu nog speelruimte voor dergelijk volgens de raad oneigenlijk gebruik. Naast de transportsector is ook de tuinbouw een afnemer van detacheringsbureaus uit ondermeer Polen en Slovenië, die mensen uit alle werelddelen hierheen halen.

Bandbreedte voor omvang arbeidsmigratie

Eén nieuwe wet die de Wav en de kennismigrantenregeling vervangt zou dit alles beter moeten reguleren. Naast een kwalitatieve afweging van het werk volgens een helder puntensysteem, zou er volgens de Adviesraad ook een bandbreedte moeten komen voor de omvang van de jaarlijkse arbeidsmigratie. Daarin worden dan ook keuzes op andere beleidsterreinen meegenomen, zoals verhoging van de AOW-leeftijd en bevordering van de arbeidsdeelname van alle inwoners, waaronder reeds aanwezige migranten.