Nsure werkt aan testmethode zwarte vlekken in peen

Het Wageningse laboratorium Nsure werkt aan een testmethode om zwarte vlekken in peen in een vroeg stadium op te sporen. Naar verwachting is de test deze zomer klaar voor gebruik in de praktijk.

Zwarte vlekken, die veroorzaakt kunnen worden door een breed scala schimmels als onder andere Alternaria radicini, Chalaropsis thielaviodes en zelfs door Phytophthora porri, is (nog) niet te voorkomen, maar kan wel veel schade geven. Bovendien kunnen de verschijnselen zich onverwacht snel manifesteren. “Een partij peen die in december nog uitstekend vermarkt kan worden, kan in maart dusdanig gehavend zijn dat de waarde dan nog nihil is”, aldus onderzoeker Nathalie Verhoef van laboratorium Nsure afgelopen woensdag tijdens de themadag peen in Emmeloord.

De methode van Nsure richt zich op een vroegtijdige signalering van zwarte vlekken, voordat de aantasting manifest wordt. Dat beperkt de kans op schade, omdat getracht kan worden geïnfecteerde partijen zo snel als mogelijk af te zetten.

Het blijkt dat specifieke genen die na infectie actief worden om de schimmels te weren, gebruikt kunnen worden als vroegtijdig reagerende indicatoren. Naarmate de partij slechter is, zijn deze indicatoren actiever, aldus Verhoef. Hoewel het erop lijkt dat bij de verschillende rassen steeds dezelfde genen actief worden, richt de ontwikkeling van de test zich nu nog specifiek op het ras Nerac.

Inmiddels is duidelijk dat de monstername het beste kan plaats vinden als de peen een maand in de koelcel ligt. Op dat moment wordt ook een infectie die tijdens het rooien ontstaat, meegenomen.

Voor de monsteranalyse (door middel van een PCR) op het laboratorium in Wageningen zijn enkele druppels sap uit de huid van de peen nodig. De teler brengt de druppels op een kaartje, en stuurt dit kaartje op . De rapportage komt binnen een week retour, het testresultaat -‘geen’, ‘ gemiddeld’, of ‘hoog risico’ op zwarte vlekken kan vervolgens gebruikt worden voor de planning van de afzet. Alle benodigdheden voor de monstername zitten in een Samplingkit, uitgezonderd een sapcentrifuge die hoogstwaarschijnlijk nodig is voor het verzamelen van het peensap. Het laboratorium denkt er nog over na hoe dat gegeven op een praktische manier op te lossen.

Vlekken die niet direct tot de verzamelgroep “Zwarte Vlekken” worden gerekend, worden ook als zodanig erkend, aldus Verhoef, zodat er geen kans is op vals alarm voor zwarte vlekken. De prijs voor een monsternamekit is nog niet bekend. De genetische kennis die Nsure met haar testaanpak opdoet wordt vooralsnog niet gebruikt –door verdelingsbedrijven- voor het inbouwen van resistentie.

Nsure heeft vergelijkbare tests ontwikkeld voor hol en bruin in Conference peren (StoreNsure Conference), voor de meting van winterhardheid van boomzaailingen, de knoprustdoorbreking in Viburnum en de gevoeligheid voor geforceerd afrijpen met ethyleen bij kiwi’s

De ontwikkeling van de test voor zwarte vlekken in peen gebeurt samen met toeleverancier Agrifirm Plant, zaadbedrijf Bejo, het Productschap Tuinbouw, de landelijke LTO kerngroep peen en de daaraan gelieerde zwarte vlekkencommissie.