NPPL zoekt praktijktesters voor veldrobots

De robotisering van de Nederlandse vollegrondsteelten krijgt een duw in de rug. Individuele boerenbedrijven kunnen intekenen op praktijktesten van robots en robottechnieken in 2025. De inschrijving is open en loopt tot 1 december 2024.

De Nationale Proeftuin Precisielandbouw (NPPL) zoekt voor teeltseizoen 2025 boeren en tuinders die veldrobots en nieuwe precisietechnieken willen testen op hun bedrijven. Een aantal machines is een heel teeltseizoen beschikbaar. Om de marktrijpheid echt te beoordelen, worden zowel vanuit Wageningen University & Research (WUR) als daarbuiten experts betrokken om dat objectief te beoordelen. Aan de orde is de vraag: waar staan we nu met robotisering op productielocaties? Daarbij wordt op het ministerie van LVVN ook de vraag gesteld: waar staan we over tien jaar met 10.000 akkerbouwers? Waarin moet worden geïnvesteerd?

Veldrobots, zo is de redenering, kunnen het antwoord zijn voor drie serieuze vraagstukken waarmee ondernemers in open teelten kampen: bodemverdichting, krapte aan arbeid en het wegvallen van chemische mogelijkheden om onkruid aan te pakken. Daaraan zou je de permanent aanwezige drang tot perfectionering van teeltmaatregelen kunnen toevoegen.

Onbekend maakt onbemind

Het aanbod van slimme, autonoom werkende landbouwmachines groeit; wereldwijd, maar ook in Nederland komen er steeds meer op de markt. Op het ministerie van LVVN vraagt men zich daarom af – wetende van de kwesties waarmee boeren en tuinders kampen – waarom de implementatie in de praktijk niet sneller gaat. Als al die nieuwe technologie praktijkrijp is, waarom doen niet veel meer boeren er dan wat mee?

Het antwoord moet vooral gezocht worden in onbekendheid met de nieuwe techniek en de daaruit voortvloeiende huiver om erin te investeren. Doet die machine wel wat ie belooft? Is investeren in zoiets prils wel verstandig? “Daarbij komt ook iets van ‘Ik wil niet de eerste zijn’”, zei Joris Hiddema van de fabrikant van robottrekkers AgXeed op het onlangs gehouden NPPL-webinar ‘Wie neemt het stuur over?’. Akkerbouwers kijken de kat uit de boom. Hoe is de veldrobot soepel te integreren in de bedrijfsvoering?

De praktijktest volgend jaar moet veldrobots en robottechniek een duw in de rug geven. Individuele telers testen en worden geholpen bij de implementatie op hun bedrijven. Van de testbedrijven moet een olievlekwerking uitgaan naar collega’s.

De Ekobot aan het werk in Gemert. Van de NPPL-demo’s en praktijktesten wordt een olievlekwerking verwacht. Foto: Koos Groenewold

Parallel met precisielandbouw

In feite gaat het om hetzelfde als wat acht jaar geleden de aanleiding was voor de oprichting van NPPL. Precisielandbouw heette toen ook veelbelovend, maar had een duwtje nodig om te kunnen landen bij akkerbouwers en vollegrondsgroentetelers. De opvatting dat precisielandbouw een rol kan gaan spelen bij de verlaging van de milieubelasting en verhoging van de voedselveiligheid werd steeds breder gedragen. Maar precisielandbouw kreeg toen in de boerenpraktijk moeilijk voet aan de grond. “Iedereen is bezig met precisielandbouw, behalve de boer”, rapporteerde ABN Amro in die periode treffend.

Overigens was toen afgezien van de onbekendheid ermee, ook op de praktijkrijpheid van precisietechnieken vaak wel het een en ander af te dingen. Waar door enthousiaste leveranciers een Plug & Play werd beloofd, spraken early adopters regelmatig van Plug & Pray. In het begin bleek het vaak alleen met experthulp mogelijk precisieapparatuur goed en tijdig aan de praat te krijgen. Daarom staken toen onder NPPL-vlag, in opdracht van het ministerie van Landbouw, experts van WUR voorlopers de helpende hand toe.

“Nu zitten we met robots en robottechniek in min of meer dezelfde situatie”, vertelt Paul van Zoggel van WUR. Hij is programmamanager van NPPL. “Op verschillende fronten is in de open teelten stimulering van robots nodig. Ook hier is de praktijktoets voor nodig. De leverancier zegt: ‘Het apparaat is klaar’. Wij van NPPL zeggen ‘Is dat wel zo?’. We gaan meer met de wereld buiten WUR samenwerken. Het is een vehikel om samen met telers, experts, leveranciers en WUR-onderzoekers te demonstreren en te toetsen.”

Goed kijken naar rendement

Wat bij de precisietechnieken ook als een grote belemmering werd gezien, was de asymmetrie in kosten en baten. De kosten van precisietoepassingen komen voor rekening van de boer, terwijl de baten onzeker zijn of terechtkomen bij leveranciers en adviseurs. Van Zoggel: “Dus gaan we ook nu bij de robottoepassingen goed kijken naar economie, rendement c.q. terugverdientijd.” Daarnaast valideert WUR zaken als gebruiksgemak, wat de robot precies kan, wat de impact is van de techniek op de verschillende beleidsdoelen (minder chemie, biodiversiteit), wat de eventuele overlast is van een machine ( bijvoorbeeld een lichtflitsje bij ’s nachts doorwerken).

NPPL helpt met de versnelling van de introductie van veldrobots in de boerenpraktijk ondernemers om hun bedrijf toekomstbestendig te maken. Denk aan verlichting van het tekort aan arbeidskrachten, verduurzaming en verbetering van het maatschappelijk draagvlak en betere exportmogelijkheden voor het agritech-bedrijfsleven en dienstverleners.

Robotwerktuigdragers, hier de Auto Agri ICS20, uitgerust met driepunts hefinrichting, kunnen allerlei taken verrichten, zoals lichte grondbewerking, monitoring en verpleegwerk. Foto: Auto Agri

Onderverdeling robots die in de markt beschikbaar zijn. In een indicatieve poll begin oktober onder NPPL-webinarpubliek wordt de gespecialiseerde veldrobot het meest kansrijk geacht om de komende jaren een grote vlucht te nemen.

• Tractierobots zoals de cabineloze AgXeed of autonoom werkende standaardtrekkers, voorzien van bijvoorbeeld iQuus-autonomie.
• Veldrobots (robotjes) gespecialiseerd in één of hooguit twee taken, zoals de Andela Robot Weeder, Oddbot, Ekobot en Farmdroid.
• Multifunctionele dragers zoals Agrointelli Robotti, Robotti, Nature Bot, Auto Agri ICS20.