Het duurt nog een jaar voordat de nieuwe pachtwet in de Tweede Kamer ligt. Staatssecretaris Jean Rummenie schrijft aan de Tweede Kamer dat hij nog veel overleg en studie nodig heeft om tot een afgewogen voorstel te komen. Hij verwacht in het vierde kwartaal van 2025 met een herzieningsvoorstel te komen.
De herziening van de pachtregels is al een langjarig proces waarover vertegenwoordigers van pachters, verpachters, wetenschappers en bestuurders zich buigen. Een van de grootste knelpunten is dat de reguliere pacht aan aantrekkelijkheid (voor verpachters) heeft ingeboet, terwijl de kortdurende pacht in populariteit is toegenomen.
Landbouworganisaties, vertegenwoordigers van pachters en van verpachters zijn het erover eens dat daar verandering in moet komen. De Federatie Particulier Grondbezit (FPG), LTO Nederland, de Bond van Landpachters en Hypotheekboeren (BLHB) en het Nederlands Agrarisch Jongerenkontakt (NAJK) hebben gezamenlijk voorstellen gedaan voor wijzigingen in de pachtwetgeving. Belangrijk onderdeel daarvan is dat kortdurende pacht minder aantrekkelijk wordt gemaakt (voor verpachters) door de pachtprijs te beperken. Aan de andere kant wordt langdurige pacht (6 jaar of langer) aantrekkelijker (voor de verpachter) door de pachtprijs vrij te laten.
Beëindiging pacht bij AOW-leeftijd
In de voorstellen krijgt de verpachter meer mogelijkheden de pacht te beëindigen als de pachter de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt. Nu is het zo dat de regels door de rechter ruim worden geïnterpreteerd. Daardoor kan een pachter de pacht voortzetten, ook al geeft hij zijn grond in gebruik aan derden en is de opbrengst daarvan niet meer dan een aanvulling op het hoofdinkomen. Staatssecretaris Rummenie vindt dat een goed idee. Hij wil een zogenoemde bedrijfsmatigheid laten uitvoeren als een pachter de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt. Bij zo’n toets wordt gekeken of er feitelijk nog wel sprake is van bedrijfsmatige landbouw. Rummenie wil zo’n toets verder onderzoeken. Hij hoopt dat met zo’n toets pachtgronden eerder beschikbaar komen voor jonge boeren.
De ‘veldpartijen’ FPG, LTO Nederland, NAJK en BLHB hebben ook het voorstel gedaan om een nieuwe pachtvorm te introduceren: de zogenoemde duurzame langlopende pacht (loopbaanpacht) voor de duur van achttien jaar. Reguliere pacht duurt nu voor opstallen minimaal 12 jaar en voor los land minimaal 6 jaar. Loopbaanpacht biedt zekerheid aan pachter en verpachter. Rummenie vindt dat een aardig idee, al wil hij nog nadenken over de looptijd van achttien jaar en de manier waarop de prijs moet worden vastgesteld.
De veldpartijen hebben voorgesteld om tweejarige teeltpachtcontracten niet langer te registreren bij de grondkamer. De staatssecretaris vindt dat op voorhand niet meteen een goed idee, omdat de grondkamer ook in de gaten houdt of de teeltpachtovereenkomsten niet worden verlengd.
Duurzaamheid
Rummenie is tegen verplichte duurzaamheidsafspraken in pachtovereenkomsten. Hij vreest dat die afspraken een inperking betekenen van het eigendomsrecht van de verpachter. Daar komt bij dat er dan voor pachtgronden duurzaamheidsafspraken worden gemaakt, terwijl die niet gelden voor de rest (twee derde) van de landbouwgrond. Hij zegt dat rechtsongelijkheid het gevolg zou zijn.
