Volgend jaar treedt een totaal nieuw stelsel van de Europese landbouwsubsidies (GLB) in werking.
Het is in alle opzichten een enorme operatie. Eerst is er jarenlang in Brussel gesproken over de grote lijn en de budgetten. Die grote lijn is: financiële ondersteuning voor boeren en tuinders is steeds minder een vanzelfsprekendheid. Het gaat naar een vergoeding voor maatschappelijke diensten.
Het is allemaal zo complex en gedetailleerd dat er steeds nieuwe vragen rijzen
Daarna is in vele proefprojecten en studies voor Nederland een nieuw subsidiesysteem uitgedokterd. Dat had natuurlijk al lang klaar moeten zijn. Het lijkt erop dat het ministerie, of beter de uitvoeringsorganisatie RVO, zich aan de klus heeft vertild. Het is allemaal zo complex en gedetailleerd dat er steeds nieuwe vragen rijzen. Tekenend is dat de speciale online rekentool waarmee de ondernemer kan uitrekenen hoe de regelingen op het bedrijf uitpakken, nog steeds niet klaar is.
Status goud, zilver en brons
Gevolg is veel te lang onduidelijkheid voor degenen die ermee moeten werken. Neem de extra premie via de zogenoemde eco-regeling. De regeling telt 22 zogenoemde eco-activiteiten. Op vijf thema’s moet het bedrijf punten scoren: biodiversiteit, bodem en lucht, klimaat, landschap en water. De ondernemer kan de status goud, zilver en brons krijgen, met respectievelijk € 200, € 150 en € 100 extra. Biologische bedrijven hebben automatisch de gouden status. Helemaal duidelijk is het allemaal nog niet. Telkens komen nog nieuwe brokjes informatie.
De ambities zijn hoog. Deels vanuit goede bedoelingen, dat moet gezegd. Voor iedereen een passende maatregel. Ondernemers niet dwingen, maar verleiden tot natuurinclusief werken. De intentie is vast oprecht, maar zo is wel een enorm complex systeem opgetuigd.
Nieuwe Europese middelenbeleid
Het komende jaar wordt een overgangsjaar. Het kan ook niet anders. Er zijn te veel open einden. In een debat in de Tweede Kamer werd dat wel ongeveer duidelijk. Het is droevig dat het debat gaat over details en vaktechnische zaken, terwijl het zou moeten gaan over hoofdlijnen. Denk maar eens aan de impact van het beoogde nieuwe Europese middelenbeleid. Dit is totaal over het hoofd gezien. Pas nu is in Den Haag doorgedrongen dat dat de Nederlandse landbouw wel eens ernstig in problemen kan brengen.