Na forse hagelschade Almería reageert markt afwachtend

Waar Spaanse telers in het gebied Almería hun kassen oplappen na forse hagelschade, is er op de vrije markt nog geen duidelijke prijsbeweging. Dat kan de komende maanden wel veranderen als de schade beter zichtbaar wordt en inkopers meer leunen op Spanje.

In het immense teeltgebied Almería zijn maandagavond 28 oktober zones geteisterd met niet eerder geziene grote hagelstenen. Dat was een dag voor de enorme regenval in de regio Valencia met veel dodelijke slachtoffers.

De hagelschade in Almeria doet denken aan 2020 maar is toch anders, omdat veel schade nu het gevolg is van geperforeerde plastic kasdekken. José Antonio Baños, voorzitter van de coöperatie Ejidomar in Almería, schat dat 20% van de teelt van zijn leden is getroffen. Dat gaat dan om honderden hectares. Het oogstverlies – ook van komkommers, courgettes en aubergines, zal voelbaar zijn op de markt en er zullen veel producten van klasse II zijn, zegt hij in Spaanse media.

Jan de Ruyter, sectorbankier plantaardig bij ABN Amro, sprak ook al verschillende Spaanse partijen in het gebied. Het beeld van 20% schade hoort hij ook. “Maar dat is oppervlakte met schade, het productieverlies zal lager zijn, maar ook al is het productieverlies 10% zal dat een gat betekenen in de aanvoer uit Spanje en voelbaar zijn op de markt.”      

Enorme schade aan het plastic kasdek en gewas bij een deel van de bedrijven. Foto: Jan van der Blom

Wachten of contracten geleverd worden

Ook De Ruyter hoorde signalen dat de eerst verhalen mogelijk te alarmerend zijn. Veel is nog onduidelijk, ook in Nederland waar inkopers nog afwachten of de vaste leveringen binnen komen. Veiling ZON is gestart met het veilen van Spaans product uit Almería. “We betrekken vooral uit Almería, daar zijn bestellingen voor volgende week uitgezet. We hebben nog niet gehoord wat daarvan geleverd kan worden. Daarvoor is het nog te vroeg”, laat de afzetorganisatie weten bij monde van verkoopmanager Wouter Willems. Opvallend is bovendien dat de prijzen voor Spaanse aubergine donderdag op Veiling ZON met € 0,20 daalden tot onder de euro. Nog geen prijseffect dus die duidt op krapte.

The Greenery veilt nog geen Spaans product en zag donderdag wel de prijs voor Nederlandse paprika oplopen, maar op zich is dat niet gek in het einde van het seizoen, laat een koper weten.

Teelrisico’s Spanje lopen op

Op de groothandelsmarkten in Frankrijk is bij Spaanse paprika woensdag en donderdag geen prijsstijging van formaat te zien. In Toulouse stijgt de prijs voor groene Spaanse paprika, maar daalt de prijs voor rood.

Dat er nu nog geen grote prijseffecten zijn voor Spaans product kan ook aan de fase van het afzetseizoen liggen, denkt Jan de Ruyter. Er wordt nog niet helemaal op Spaans product geleund, het seizoen is nog in omschakeling. Ook Coos Hessing, inkoper van groentenverwerker Hessing vindt het nog te vroeg voor uitspraken. Hij signaleert wel haperende leveringen ‘omdat niet altijd geoogst kan worden’. De teeltrisico’s in Spanje worden duidelijk groter, signaleerde Hessing eerder. Begin 2023 ontstond enorme kraptes door koude. Hessing zag toen dat Spaanse telers hun contracten aanpassen en vaker clausules van overmacht opnemen. Hessing probeert daardoor al langer deze risico’s te spreiden in Marokko, Tunesië en Spanje.

Kan ook nog meevallen

Jan van der Blom, entomoloog bij groentekoepel Coexphal in Almería, is voorzichtiger. Hij reed woensdag nog door het gebied, twee dagen na de hagel. “Ik verwacht niet dat er op korte termijn hele grote verschillen gaan optreden. Zelfs als de productie 10% vermindert, denk ik dat het met derving best mee kan vallen. Er zijn kassen aan flarden, een klein percentage is ingestort en bij een ander deel van de kassen is hagel er dwars doorheen gegaan, maar dat is vooral bij kassen waar het plastic ouder was. Dan staat het gewas er soms nog gewoon goed bij. Het viel me op dat er ook kassen zijn die het prima hebben doorstaan. Het zijn ook schadezones. Het is mij nog onduidelijk hoeveel schade er is en hoeveel andere telers kunnen opvangen.”

Bij bedrijven waar het gewas geruimd zal worden, kan mogelijk eerst nog oogst naar voren worden gehaald. Foto: Jan van der Blom

Bijkomende effect vrije markt

Bij dit soort schades moeten coöperaties als Ejidomar eerst hun vaste afspraken leveren. De ingeleverde productie kan dan vooral voelbaar worden op de vrije markt. Dat kan de komende weken wel een rol gaan spelen op de groentenmarkt. Spanje was drie weken verlaat met de teelt. De overgang van Nederlands naar Spaanse glasgroente is daarmee dit jaar geen scherpe. Met een lager Spaans aanbod zal dat op de vrije markt voelbaar moeten zijn. Jan de Ruyter beaamt dat en wijst op een ander effect. “Er is natuurlijk wel een flexibele schil om de vaste contracten en vaste prijzen. Spaanse afzetpartijen die getroffen zijn door deze hagel zullen deze contracten moeten proberen in te vullen en mogelijk toch zelf bijkopen op de vrije markt.”  

Importbedrijven als Everest Fresh zitten op de markt met vaste contracten. Het bedrijf laat in de media weten vooralsnog geen grote problemen te verwachten. “De situatie kan potentieel tot verstoringen leiden, maar over het algemeen kunnen we producten uit andere plekken van de wereld halen”, laat het bedrijf weten.