‘Moordsnelheid’ als succes-criterium biologische bestrijding

Een nieuwe methode maakt dat veelbelovende biologische bestrijders sneller op te sporen zijn.

De dagelijkse ‘moordsnelheid’ (kill rate) van roofinsecten en parasitoïden blijkt een bruikbaar criterium om te bepalen welke natuurlijke vijanden het effectiefst optreden tegen plaagsoorten. Dir concludeert een wereldwijd onderzoeksteam onder leiding van hoogleraar entomologie Joop van Lenteren van Wageningen University & Research. De onderzoekers keken naar ‘moordsnelheden’ van zes soorten roofinsecten en zeven soorten parasitoïden, bij de tomatenmineermot Tuta absoluta.

Zoektocht naar natuurlijke vijanden

Een plaag zoals Tuta heeft vaak tientallen tot honderden soorten natuurlijke vijanden. Het is dan lastig om bij de grote variatie van tomatenrassen en productie-omstandigheden over de wereld, zoals klimaat, irrigatie en bemesting, de meest effectieve bestrijder te vinden. Een criterium zoals het gemiddelde dagelijkse aantal doden van de plaag door toedoen van een natuurlijke vijand (‘moordsnelheid’) kan echter tot een schifting van kandidaten leiden, zo blijkt uit berekeningen van het onderzoeksteam. Op basis van die gegevens over ‘moordsnelheid’, en criteria die te maken hebben met kenmerken van de natuurlijke vijanden, kunnen zeker honderdtachtig van de tweehonderd kandidaten die geïnventariseerd zijn, geschrapt worden als effectieve bestrijder van Tuta absoluta. De effectiviteit van resterende soorten kan worden getest onder verschillende productie-omstandigheden van de tomaat.

Overige afwegingen

Daarna moet dan nog wel bepaald worden of de ‘moordsnelheid’ in voldoende mate opweegt tegen de snelheid van natuurlijke aanwas van de plaagpopulatie, zodat het verlies in opbrengst acceptabel blijft. Roofinsecten N. tenuis en Tupiocoriscucurbitaceus lijken het meest effectief tegen Tuta absoluta, maar ook bij enkele andere roofinsecten is de moordsnelheid hoger dan de natuurlijke groei van de plaagpopulatie. En wat parasitoïden betreft, lijkt bijvoorbeeld Trichogrammatoidea bactrae een zeer acceptabele ‘moordsnelheid’ te hebben en is van N. tutae de effectiviteit al eerder bevestigd.

Niet blindstaren op ‘moordsnelheid’

Naast effectiviteit tegen de plaag moet ook naar neven-eigenschappen van een biologische bestrijder worden gekeken. Zo kan N. tenuis bijvoorbeeld de plant ernstig beschadigen. En is ook de breedte van de werking tegen andere plagen van belang.