Monsanto Papers mogelijk dodelijk voor glyfosaat

De EU moet voor het einde van het jaar bepalen of glyfosaat veilig is. De vraag is of geruchtmakende interne memo’s van Monsanto de toelating van de populaire herbicide in gevaar brengen.

Een federale rechtbank in Californië heeft een grote hoeveelheid interne e-mails van Monsanto, de zogeheten Monsanto Papers, openbaar gemaakt. Monsanto is de grootste zaadveredelaar wereldwijd en een belangrijke producent van pesticiden. Het bedrijf is eigenaar van het grootste merk in de wereldwijde gewasbescherming: Roundup, een op glyfosaat gebaseerde herbicide.

Verdediging Roundup dubieus

Uit de interne correspondentie van Monsanto blijkt dat de Amerikaanse onderneming op dubieuze wijze haar op glyfosaat gebaseerde herbicide Roundup verdedigd heeft. Volgens de mails trad Monsanto ten minste één keer als ghostwriter op voor gerespecteerde wetenschappers. Volgens critici bewijzen de mails dat Monsanto sjoemelt.

‘Van sjoemelen is geen sprake’

De Vlaming Mark Martens werkte jarenlang als toxicoloog voor Monsanto. Martens vertegenwoordigt nu 22 bedrijven die glyfosaatproducten op de markt brengen. Aan het Belgische opinie­tijdschrift Knack vertelt Martens dat hij de scepsis begrijpt tegenover onderzoek dat betaald wordt door het bedrijfsleven. Maar van sjoemelen met gegevens is volgens hem geen sprake.

Om een nieuwe actieve stof te laten goedkeuren, moeten bedrijven toxicologische testen uitvoeren waarvoor ze zelf verantwoordelijk zijn, legt Martens uit. De studies worden uitgevoerd volgens internationaal vastgelegde procedures en vaak door onafhankelijke laboratoria. “Een groot deel van het onderzoek wordt uitbesteed aan laboratoria die gespecialiseerd zijn in het uitvoeren van gecompliceerde toxicologische testen”, aldus Martens. De laboratoria zijn ten dode opgeschreven zodra ze met gegevens blijken te knoeien.

Mails roepen vragen op

Toch roepen de interne mails vragen op. In één mail heeft Monsanto-toxicoloog William Heydens het over een studie die door het bedrijf zelf geschreven is, waarna onafhankelijke wetenschappers zijn benaderd om hun handtekening eronder te zetten. De wetenschappers keken dus slechts naar de gevolgde procedure zoals gerapporteerd door Monsanto.

Het gaat daarbij overigens niet om zomaar een studie, zo blijkt uit een analyse van stichting OneWorld en Knack. Het betreft een van de meest geciteerde studies over de giftigheid van glyfosaat. Een studie die ook door voedselveiligheidswaakhond Efsa is gebruikt bij een advies aan de Europese Commissie. De studie, gepubliceerd in het tijdschrift Regulatory Toxicology and Pharmacology, concludeert dat ‘Roundup geen gezondheidsgevaar vormt voor mensen’.

Eind 2017 loopt de toelating af. Voor die tijd moeten de lidstaten bepalen of de onthullingen hun kijk op de zaak veranderen.