Mogelijk extra marktverstoring glasgroente door oorlog

Het is mogelijk dat supermarkten na dit contractjaar meer gaan inkopen in Zuid-Europa om prijsredenen.

Dat stellen onderzoekers van Wageningen Economic Research (WEcR) in een impactanalyse van de oorlog in Oekraïne. Ze schetsen een aantal effecten voor de korte en langere termijn. Op de korte termijn is de stijging van de productiekosten de meest duidelijke. Deze worden lang niet allemaal doorberekend aan de supermarkten.

Productiedaling

De onderzoekers vermoeden dat de energiekosten in 2022 ten minste verdubbelen. “Dit betekent voor de sector bij gelijkblijvend energieverbruik naar schatting circa 1 miljard euro hogere energiekosten.” Dat zal tot productiedaling leiden, oftewel ‘een verschraling van de kritische massa in primaire productie, uitgangsmateriaal, toelevering en dienstverlening’. Dat sombere perspectief beïnvloedt het lopende proces van de energietransitie en innovaties op dat gebied ernstig negatief, schrijven de onderzoekers.

Marktverstoringen in golven

Voor de kortere termijn wijzen de onderzoekers ook op de marktsituatie als de productie van glasgroente in mei vol op stoom komt. Telers stoken lager of zijn later gaan planten, wat leidt tot een ophoping op de markt.

Voor de langere termijn zijn er zorgen over de jaarcontracten voor 2023. Die worden eind dit jaar besproken, maar mogelijk kiezen afnemers, gezien de hoge energieprijzen, voor alternatieve aanvoer uit zuidelijke landen.

Ook de verstoring van de roebel kan tot negatieve effecten leiden op de Europese markt van groente en fruit. Landen die aan Rusland leveren, kunnen door de lage roebelkoers meer naar Europese afnemers sturen. Zo kan het dat Israëlische paprika’s weer meer op de Europese markt gaan verschijnen, denkt WEcR.

Appelprijzen onder druk

Bij fruit is het effect van de oorlog al negatief voelbaar. Polen kan minder appels en peren leveren aan Oekraïne en Rusland en Wit-Rusland, waardoor de appel- en perenprijzen onder druk staan. “Het knelpunt vormt in dit geval nu direct lagere productprijzen voor telers van peren en appelen voor zover men die nog op voorraad had.”