Moet de tuinder niks bezetten?

Boze burgers liggen in tentjes voor banken en beurzen. Occupy! En de tuinder? Hij ploegt voort.

Ik las laatst het boekje ‘Neem het niet!’ van de stokoude Franse verzetsheld Stéphane Hessel. Hij schreef het vorig jaar en ziet: men is in verzet aan het komen. Vooropgesteld: u hoeft wat mij betreft niet naar de boekhandel te rennen om dit werkje te kopen. Want zo fenomenaal is het nu ook weer niet. Maar de Franse krasse knar van Duitse komaf bleek met zijn 93 jaar de tijdgeest toch aardig in de peiling te hebben, getuige de vreedzame verontwaardiging died spreekt uit de Occupy-acties.

Hessel verbaast zich erover dat iedereen alle moderne ongemakken en economische malheur maar zomaar over zich heen laat komen. Waar maken wij ons nog eens echt kwaad om? Hij heeft wel een paar ideeën, voor wie ondertussen zodanig zou zijn gegrepen door de Grote Onverschilligheid dat ze zelf niks meer zouden kunnen bedenken. De toenemende kloof tussen arm en rijk. De voortdurende schending van mensenrechten. En – iets specifieker – de manier waarop Israel omgaat met de Palestijnen.

Het is eigenlijk vreemd dat het juist een Fransman moet zijn die met deze oproep komt. Want als ze ergens nog weten wat het is om actie te voeren, dan is het wel in Frankrijk. Franse tuinders overvallen elk jaar minstens één keer Spaanse vrachtwagens met te goedkope groente, om de inhoud daarvan op straat te gooien. Ook Franse vrachtwagenchauffeurs blokkeren met enige regelmaat alle snelwegen om hogere lonen of betere arbeidsomstandigheden te eisen. En een paar jaar geleden gingen de scholieren in Parijs nog massaal de straat op. Ik weet niet meer precies waarom, maar ze déden het wel. Want ze námen het niet.

En nu is daar ‘Occupy’. Het begon met het bezetten van Wall Street. En dat vriendelijke protest tegen de onverantwoordelijke risico’s die de grootverdieners in de financiële wereld nemen, teneinde nog-groter-verdieners te worden, is vorig weekend de oceaan overgestoken. Heel erg boos lijken ze niet. Een heel duidelijke actieagenda hebben ze ook al niet, in hun koepeltentjes in de herfstige kou. Maar hebben ze ongelijk? Zijn we niet allemaal slaaf van het grootkapitaal? Niet in de laatste plaats die arme tuinders die door hetzelfde systeem van graaiende en groeiende financiers en investeerders gedreven zich dan ook maar weer verder in de schulden staken.

Maar om dan nou in tentjes voor de plaatselijke Rabobank te gaan liggen… Net de enige grote Nederlandse bank die zich in de jaren van overvloed nog een beetje bleven gedragen. Nee, toch maar niet. De tuinder is immers in één belangrijk opzicht net een boer: wat er ook gebeurt, hij ploegt voort…