Een column schrijf je altijd in het verleden. Deze verschijnt op 3 januari. Hoop dat jullie een fijne kerst hebben gehad, lekker gegeten, wat toffe cadeaus. Vuurwerk zonder ongelukken en goed geproost op het nieuwe jaar.
Wij hebben voor het eerst een kerst zonder telefoon gehad. Deze verplicht in een bakje bij de kapstok. Sjoelen, Mens erger je niet, Risk, goede gesprekken met familie en het uitspreken van je goede voornemens.
Deze column geen voorspellingen zoals de vorige keren; bij de voorgaande voorspellingen zat ik er goed naast. Ik bak er bar weinig van met Harris als president en een droog najaar. Sta dus weer met beide voeten op de aarde.
Wensen voor 2025
Wensen dan voor 2025. Wereldvrede – lijkt me lastig, sneeuw deze winter – weinig kans, lagere loonkosten – utopisch, minder regeltjes – kan je rekenen? Nieuwsgierig wat het nieuwe jaar ons brengt dat ben ik zeker. Meer zon? Minder stikstof? Een kabinetscrisis? Hogere temperaturen? Duurdere groenten? Ik acht de kans groot.
Als blijde verrassing, toffe aanmeldingen van potentiële stagiaires en nieuwe vaste krachten. Want één ding is zeker, handen met een fris hoofd blijven ook in 2025 zeer welkom op de kwekerij.
Robuuster in plaats van efficiënter
En toch een sprong in het diepe met het oog op de toekomst, mijn bedrijf, nog eens goed bekeken deze herfst. Zeker het afgelopen jaar veel druk ervaren van onkruid, afzet, arbeid, slechte kwaliteit en stijgende kosten. Dat ik heb gekozen voor krimp. Minimaal één keer in de 7 jaar een vak met rustgewas. Minder diverse teelten, minder intensief en veel minder in het najaar. Hoe leuk dat ook is om te doen, het doet pijn in de portemonnee. Minder bonen, meer mechanisatie, direct zaaien en minder arbeid inlenen.
Het gekke is: als je het uitrekent, houd je onderaan de streep meer over. Robuuster in plaats van efficiënter. Met meer ruimte voor biodiversiteit en mijn wens voor 2025: meer tijd om stil te staan bij wat er is en hoe het groeit, in plaats van steeds sneller te moeten bewegen voor meer.
